Isod mae crynodeb o gyhoeddiadau gan aelodau o dîm WHIASU nad ydym wedi’u cyhoeddi o’r blaen a allai fod o ddiddordeb ichi.

Exploring the social value of Public Health Institutes: An international scoping survey and expert interviews (Saesneg yn unig)

Mae dadlau dros fuddsoddi mewn iechyd y cyhoedd ataliol trwy ddangos nid yn unig yr effaith ar iechyd ond gwerth cymdeithasol, economaidd ac amgylcheddol Sefydliadau Iechyd y Cyhoedd yn hollbwysig. Caiff hyn ei grynhoi gan y cysyniad o Werth Cymdeithasol, sydd, wrth ei fesur, yn dangos gwerth cyfunol iechyd y cyhoedd rhwng sectorau. Ar hyn o bryd nid oes digon o ymchwil na thystiolaeth i ddangos gwerth cymdeithasol Sefydliadau Iechyd y Cyhoedd a’u gwaith gydol oes, grwpiau poblogaeth a lleoliadau, er mwyn dadlau dros fwy o fuddsoddiad.

Process, Practice and Progress: A Case Study of the Health Impact Assessment (HIA) of Brexit in Wales  (Saesneg yn unig)

Yn 2018, cynhaliodd WHIASU HIA cynhwysfawr ac unigryw ar effaith Brexit yng Nghymru. Y nodau oedd deall yr effeithiau gwahaniaethol y byddai Brexit yn eu cael ar iechyd a llesiant y boblogaeth a darparu tystiolaeth i hysbysu’r rhai sy’n gwneud penderfyniadau ar draws ystod o gyrff cyhoeddus. Mae’r papur hwn yn ystyried y broses o gynnal yr HIA a’r dulliau a ddefnyddiwyd. Mae’n trafod camau’r HIA ac yn rhannu canfyddiadau ac adlewyrchiadau gweithredu a fydd o fudd i ymarferwyr HIA a llunwyr polisi eraill. Mae’n canolbwyntio ar yr hyn a weithiodd ac unrhyw heriau a wynebwyd. Fe’i defnyddiwyd i ddatblygu ymarfer HIA yng Nghymru ac mae’n dangos gwerth HIA fel dull o lywio a dylanwadu ar benderfyniadau cymhleth.

All change. Has COVID-19 transformed the way we need to plan for a healthier and more equitable food environment? (Saesneg yn unig)

Mae tystiolaeth yn dangos bod perthynas pobl a’u mynediad i’r amgylchedd bwyd yn benderfynydd o’u hiechyd a’u llesiant, ac mewn perthynas â chyffredinrwydd clefydau cronig ac anhrosglwyddadwy. Mae’r system cynllunio gofodol yn rhan o weithred system gyfan i siapio’r amgylchedd mewn ffordd sy’n sicrhau’r cynnydd mwyaf posibl o ran iechyd y boblogaeth. Er bod yr arferion hyn wedi llwyddo i raddau amrywiol, mae COVID-19, a’r ymatebion iddo, wedi ein gorfodi i ailedrych ar ddefnyddioldeb arferion cynllunio presennol, yn enwedig yr effaith ar anghydraddoldebau. Yn y sylwebaeth hon, ein nod yw archwilio rôl ôl-bandemig cynllunio gofodol fel mecanwaith ar gyfer gwella iechyd y cyhoedd drwy dynnu sylw at bersbectif system gyfan ar yr amgylchedd bwyd, gan gyfeirio at brofiadau yng Nghymru fel astudiaeth achos, a gorffen drwy arsylwi ar dueddiadau ddefnyddwyr y dyfodol o ran mynediad at fwyd.

A Public Health Perspective on Wellbeing. In: Broadening the Scope of Wellbeing Science (Saesneg yn unig)

Mae’r bennod hon yn gosod hybu llesiant yng nghyd-destun ymarfer iechyd y cyhoedd ac yn archwilio heriau parhaus, datrysiadau ymarferol, a synergeddau â maes seicoleg gadarnhaol a gwyddor ymddygiad cyd-destunol. Mae iechyd y cyhoedd yn defnyddio fframweithiau iechyd a llesiant aml-lefel i lywio a datblygu polisïau a rhaglenni i wella canlyniadau iechyd a llesiant y boblogaeth, ar wahân i ganlyniadau unigol. Yn benodol, mae’r bennod yn rhoi enghreifftiau o sut y gall offer iechyd y cyhoedd fel Asesiad o’r Effaith ar Iechyd (HIA) ac Asesiad o’r Effaith ar Les Meddwl (MWIA) hwyluso cydweithredu aml-sector oddi wrth y cwsmer i integreiddio llesiant i bolisïau a rhaglenni.

Rhwydwaith Ymarfer HIA: 

Rydym yn y broses o drefnu rhagor o ddigwyddiadau Rhwydwaith Ymarfer HIA a byddwn yn cyhoeddi’r manylion ar wefan WHIASU a thrwy e-bost at aelodau Rhwydwaith HIA cyn gynted ag y byddant ar gael.