Y Ganolfan Ryngwladol Cydlynu Iechyd (IHCC)

Iechyd Cyhoeddus Cymru: Ffocws Cenedlaethol, yn Gyfrifol yn Fyd-eang Ein Strategaeth Iechyd Ryngwladol fel un o Alluogwyr ein Strategaeth Hirdymor 2023 – 2035

Yn 2023, diweddarodd Iechyd Cyhoeddus Cymru ei Strategaeth Iechyd Rhyngwladol 2017 i adlewyrchu’n well y newidiadau sylweddol yn y dirwedd fyd-eang ac i alluogi Strategaeth Tymor Hir newydd Iechyd Cyhoeddus Cymru. Mae proses ymgynghori eang, a gefnogwyd gan adolygiad llenyddiaeth a mapio gwaith a chydweithrediadau rhyngwladol ar draws y
sefydliad wedi ein galluogi i nodi ein nodau a blaenoriaethau ar gyfer y deng mlynedd nesaf.

Ein gweledigaeth iechyd rhyngwladol yw bod yn sefydliad iechyd cyhoeddus cenedlaethol sy’n gysylltiedig yn fyd-eang ac yn ysbrydoli, gan weithio tuag at Gymru iachach a thecach i fynd i’r afael â heriau byd-eang a nodau a rennir.

Mae’r cyd-destun gwleidyddol, cymdeithasol ac amgylcheddol byd-eang wedi newid yn ddramatig ers y Strategaeth Iechyd Rhyngwladol wreiddiol yn 2017 gyda ymadawiad y DU o’r UE (‘Brexit’), y pandemig COVID-19, yr argyfwng costau byw ac achosion cynyddol o dywydd eithafol oherwydd newid yn yr hinsawdd.

Mae llawer o enghreifftiau buddiol o gydweithio iechyd rhyngwladol wedi digwydd ers 2017 a nod y Strategaeth hon yw adeiladu ar y rhain a galluogi’r cyfwyno’r Strategaeth Hirdymor trwy ei rhoi ar waith. Gall gweithio ym maes iechyd rhyngwladol amrywio o bartneriaethau ymchwil, rhannu gwybodaeth ar y cyd trwy gyfarfodydd digidol i hyfforddiant a chydweithio ar y cyd ar brosiectau a gweithgareddau eraill.

Yna gellir gweithredu’r dysgu hwn yng Nghymru i wella iechyd a llesiant y boblogaeth a lleihau anghydraddoldebau. Gall ein cefnogi i fod yn asiantaeth iechyd cyhoeddus genedlaethol sy’n gysylltiedig yn fyd-eang, gan ddefnyddio dulliau arloesol a’n harbenigedd rhyngwladol, gan helpu i atal afiechydon, hyrwyddo a diogelu iechyd, darparu arweinyddiaeth systemau, a gwasanaethau arbenigol. Mae’r strategaeth hon yn dangos sut y byddwn yn gweithio gyda phartneriaid megis sefydliadau iechyd cyhoeddus, Llywodraeth Cymru ac eraill i alluogi gweithgarwch iechyd rhyngwladol a gweithio mewn partneriaeth.

Mae Strategaeth Iechyd Rhyngwladol Iechyd Cyhoeddus Cymru ar gael yma: 

Mae’r IHCC wedi hwyluso datblygiad y Siarter – ymrwymiadau unigryw i’r GIG cyfan, gyda’r nod o sicrhau bod egwyddorion a gwerthoedd y GIG yn cael eu hadlewyrchu ym mhob gweithgaredd iechyd rhyngwladol. Mae’n cryfhau gwaith cilyddol Cymru i adeiladu arfer sy’n seiliedig ar dystiolaeth, a datblygu partneriaethau cynaliadwy yn seiliedig ar degwch ac wrth geisio buddion diriaethol ar y cyd a bywydau llewyrchus iach i bawb, o fewn a thu hwnt i ffiniau Cymru. Mae’r Siarter yn seiliedig ar hanes cyflawniad a dysgu Cymru yn y maes hwn ac mae’n amlinellu pedair sylfaen partneriaethau iechyd rhyngwladol llwyddiannus: cyfrifoldebau sefydliadol; gweithio mewn partneriaeth ddwyochrog; arferion da; a llywodraethu cadarn.

Mae’r Siarter ar gael yma: Siarter Partneriaethau Iechyd Rhyngwladol yng Nghymru – Canolfan Gydweithredol Sefydliad Iechyd y Byd ar Fuddsoddi ar gyfer Iechyd a Llesiant

Mae’r IHCC wedi sefydlu Grŵp Gweithgarwch Iechyd Rhyngwladol GIG Cymru a fydd yn darparu platfform ledled GIG Cymru ar gyfer allgymorth a chynnwys sy’n gysylltiedig â gwaith iechyd rhyngwladol a byd-eang; gan hysbysu, rhannu, trafod, cefnogi a datblygu synergeddau a ffrydiau gwaith ar y cyd. Mae’n gweithio i greu rhwydwaith weithredol a llawn cymhelliant o gynrychiolwyr Byrddau Iechyd ac Ymddiriedolaethau sy’n hyrwyddo ymgysylltiad iechyd rhyngwladol, yn cefnogi sefydliadau cynaliadwy sy’n ‘gyfrifol yn fyd-eang’ ac yn gyrru diwylliant o ‘ddinasyddiaeth fyd-eang’. Nod eithaf y Grŵp yw helpu i sicrhau gwell iechyd a llesiant a lleihau anghydraddoldebau iechyd o fewn a thu hwnt i ffiniau Cymru.

Mae Pecyn Cymorth Gweithredu’r Siarter wedi’i ddatblygu o wersi a ddysgwyd ar hyd y ffordd, gan lunio enghreifftiau o arfer gorau a darparu fframwaith llywodraethu i gefnogi gweithgarwch iechyd rhyngwladol. Wedi’i chynllunio fel ‘dogfen fyw’, bydd y Pecyn Cymorth yn cael ei ddiweddaru’n barhaus i gynorthwyo llofnodwyr i weithredu egwyddorion y siarter.

Cafodd y Pecyn Cymorth, a grëwyd yn wreiddiol yn 2019, ei adnewyddu yn 2024 gyda deunyddiau ategol newydd fel: 

• Canllawiau 
• Astudiaethau achos 
• Dogfennau gweithredu  
• Adnoddau defnyddiol 

Mae’r IHCC wedi cyhoeddi dau adroddiad cynnydd yn tynnu sylw at gyflawniadau GIG Cymru wrth weithio’n rhyngwladol a gweithredu’r Siarter. Maent hefyd yn disgrifio rôl alluogi IHCC a sut mae wedi esblygu dros y blynyddoedd mewn perthynas â datblygiadau byd-eang, yn y DU, yn genedlaethol ac yn lleol.

Gellir gweld adroddiad cynnydd cyntaf yr IHCC yma: Adroddiad Cynydd IHCC 2013-2015 – Canolfan Gydweithredol Sefydliad Iechyd y Byd ar Fuddsoddi ar gyfer Iechyd a Llesiant

Gellir gweld ail adroddiad cynnydd yr IHCC yma: Adroddiad Cynydd IHCC 2015-2017 – Canolfan Gydweithredol Sefydliad Iechyd y Byd ar Fuddsoddi ar gyfer Iechyd a Llesiant

Gellir gweld trydydd adroddiad cynnydd yr IHCC yma: Adroddiad Cynydd IHCC 2018-22 – Canolfan Gydweithredol Sefydliad Iechyd y Byd ar Fuddsoddi ar gyfer Iechyd a Llesiant

Dinasyddiaeth Fyd-eang: Modiwl e-ddysgu’r GIG 

Mae’r llwyfan dysgu ar-lein am ddim hwn wedi’i anelu at weithwyr iechyd proffesiynol yng Nghymru ac ar gyfer unrhyw un yn y GIG sydd â diddordeb mewn dysgu am Dinasyddiaeth Fyd-eang, beth ydyw, deall profiadau a safbwyntiau gweithwyr iechyd proffesiynol eraill a sut y gallant fod yn fwy o ddinesydd byd-eang.

Mae’r adnodd wedi’i greu i annog datblygiad Dinasyddiaeth Fyd-eang a bydd yn galluogi staff y GIG i wneud y canlynol:

• Dysgu pam mae anghydraddoldebau yng Nghymru a’r byd a’u heffaith ar iechyd
• Cymryd rhan mewn trafodaethau ar iechyd a datblygu rhyngwladol a themâu a phynciau eraill
• Cwestiynu safbwyntiau
• Herio stereoteipiau
• Dysgu am effaith gymdeithasol, economaidd, amgylcheddol, diwylliannol a gwleidyddol globaleiddio, yn enwedig ar iechyd a’r GIG
• Archwilio eu gwerthoedd eu hunain a sut y maent yn effeithio ar eraill
• Gwrando ar safbwyntiau gwahanol, eu deall a’u parchu
• Bod yn fyfyriol a datblygu sgiliau meddwl beirniadol
• Deall y ffyrdd gwahanol o gyflawni lleihau tlodi byd-eang
• Datblygu a chefnogi eu datblygiad personol a phroffesiynol

Wedi’i rannu yn chwe modiwl, gan ganolbwyntio ar gymorth a datblygu, iechyd seiliedig ar hawliau, globaleiddio, heddwch a gwrthdaro a newid hinsawdd, mae’r adnodd hwn yn hawdd cael mynediad ato, yn hawdd i’w ddefnyddio a bydd yn amhrisiadwy i bob gweithiwr iechyd proffesiynol.

Meddai Liz Green, Ymgynghorydd Iechyd Cyhoeddus, Polisi ac Iechyd Rhyngwladol, Canolfan Gydweithredol Sefydliad Iechyd y Byd yn Iechyd Cyhoeddus Cymru:

“Yn 2017 gwnaeth Iechyd Cyhoeddus Cymru ymrwymiad i ddod yn sefydliad sy’n canolbwyntio’n genedlaethol ac yn gyfrifol yn fyd-eang drwy’r Strategaeth Iechyd Rhyngwladol 10 mlynedd. Mae hwn yn barhad o amgylchedd galluogi cynyddol, gan adeiladu ar Fframwaith Llywodraeth Cymru ‘Iechyd yng Nghymru a thu hwnt i’w ffiniau’ (2012), lle roedd datblygu gweithwyr iechyd proffesiynol GIG Cymru fel dinasyddion byd-eang yn un o’r pedair blaenoriaeth. Mae hyn yn cydnabod bod y byd yn gydgysylltiedig ac yn symudol, lle gall bygythiadau iechyd lleol fynd yn fyd-eang, a gall bygythiadau byd-eang gael effaith leol, fel y brigiad o achosion diweddar o glefyd feirws Ebola, a meysydd eraill fel ansawdd aer, yr economi ac integreiddio i gymdeithasau aml-ddiwylliannol.

 “Bydd adeiladu gweithlu sy’n ymwybodol yn fyd-eang nid yn unig yn dod â manteision i’r rhai sy’n gweithio yn Iechyd Cyhoeddus Cymru a GIG Cymru, bydd ganddo fanteision i’r boblogaeth ehangach.”

Mae’r adnodd wedi’i gomisiynu gan Iechyd Cyhoeddus Cymru, ar y cyd â Chanolfan Materion Rhyngwladol Cymru ac Oxfam Cymru a chafodd ei lansio ar 4 Tachwedd yng Nghynhadledd Iechyd Cymru ac Affrica 2021.

Gellir gweld y modiwlau yma: Learning.wales.nhs.uk

Gallwch wylio ein fideo ar y modiwlau Dinasyddiaeth Fyd-eang yma: https://youtu.be/CU0GX7T24ss (Saesneg yn unig)