Mae’r rhan fwyaf o benderfyniadau ym maes datblygu polisi, gwasanaeth neu gyfathrebu yn cael eu gwneud gan bobl nad ydynt yn arbenigwyr gwyddor ymddygiad, ac nid oes angen iddynt fod felly. Fodd bynnag, gall gwyddor ymddygiad ychwanegu gwerth at ymdrechion bron pob ymarferydd a lluniwr polisi – mae cefnogi’r datblygiad hwnnw yn nod mawr i’r Uned. Mae datblygu dealltwriaeth o egwyddorion sylfaenol gwyddor ymddygiad a sut i alluogi ei gymhwyso o fewn prosiect, tîm, neu sefydliad yn allweddol i gynyddu ei defnydd ar draws y system.
Mae diddordeb mewn gwyddor ymddygiad yn cynyddu’n gyflym, mae yna adnoddau, offer ac arweiniad gwych eisoes ar gael i chi ddysgu oddi wrthynt a’u cymhwyso yn eich ymarfer bob dydd. Yn ogystal â rhannu ein hadnoddau ein hunain, rydym wedi coladu’r hyn yr ydym wedi’i ganfod yn ddefnyddiol yn y tudalennau isod.
Rydyn ni wedi eu rhannu yn dibynnu ar ba gam yn y broses gwyddor ymddygiad rydych chi wedi’i gyrraedd, mae mwy o fanylion am y camau i’w cael yma.
Sylwer fod rhai o’r dolenni i wybodaeth bellach yn mynd â chi at wybodaeth gan sefydliadau eraill, lle nad oes fersiwn Gymraeg ar gael yn anffodus. Ymddiheurwn am hyn.
Diffinio
Dadansoddi
Dewis Math o Ymyrraeth
Dewis math o weithredu
Ymyrraeth adeiladu
Traddodi
Cyffredinol
| Teitl | Awdur | Disgrifiad | Adnoddau |
|---|---|---|---|
| 7 Egwyddor GRAPHIC Dylunio Ffeithluniau Iechyd y Cyhoedd (Saesneg yn unig) | Dr Catherine Stones a Dr Mike Gent | Canllaw i unrhyw sefydliad neu ddylunydd sydd angen dylunio neu gomisiynu ffeithluniau iechyd y cyhoedd ar gyfer y cyhoedd | Gweld yr adnodd |
| Canllaw cyflym TAP: llawlyfr ymarferol ar gyfer gweithredu rhaglenni wedi’u teilwra ar gyfer ymwrthedd gwrthficrobaidd (Saesneg yn unig) | Sefydliad Iechyd y Byd | Mae’r Canllaw Cyflym Teilwra Rhaglenni Ymwrthedd Gwrthficrobaidd (TAP) wedi’i ddatblygu i gynorthwyo Aelod-wladwriaethau i gychwyn ac ymgymryd â phrosiectau i fynd i’r afael â lledaeniad ymwrthedd gwrthficrobaidd (AMR) yn eu gwledydd. Mae Hysbysiad Hwylus TAP wedi'i gynllunio i gynorthwyo gweithgorau TAP lefel genedlaethol i ddefnyddio dull mewnwelediad ymddygiadol i nodi ymyriadau priodol ac ymarferol i ddechrau mynd i'r afael ag AMB yn eu cyd-destunau. | Gweld tudalen we |
| Canllaw Cymorth Ail-ddelweddu (Saesneg yn unig) | Nesta, Cymorth Canser Macmillan, British Heart Foundation, Canolfan Newid Ymddygiad UCL | Dull seiliedig ar dystiolaeth o helpu pobl i gyrraedd eu nodau - rhyngweithiadau iechyd a llesiant wedi'u llywio gan ymchwil newid ymddygiad | Gweld yr adnodd |
| Datblygu Cyfathrebiadau ar Sail Ymddygiad (Uned Gwyddor Ymddygiad) | Uned Gwyddor Ymddygiad | Offeryn rhyngweithiol i'ch helpu i fabwysiadu dull sy'n seiliedig ar ymddygiad wrth ddylunio'ch cyfathrebiadau | Gweld yr adnodd |
| Egwyddorion Newid Ymddygiad Cyfathrebu (Saesneg yn unig) | Swyddfa'r Cabinet | Mae’r canllaw hwn yn esbonio sut y gall cyfathrebwyr y llywodraeth ddefnyddio dull ymddygiadol i gynllunio a gweithredu ymgyrchoedd cyfathrebu effeithiol | Gweld tudalen we |
| Fframwaith EAST (Saesneg yn unig) | Tîm Mewnwelediadau Ymddygiad | Gwybodaeth am sut i wneud newid ymddygiad yn hawdd, yn ddeniadol, yn gymdeithasol ac yn amserol (EAST). | Gweld tudalen we |
| Galluogi newid ymddygiad (Saesneg yn unig) | Yr Adran Drafnidiaeth | Mae'r canllawiau hyn yn amlinellu rhai o'r materion allweddol i'w hystyried wrth ddatblygu mentrau sy'n ceisio galluogi newidiadau yn ymddygiad teithio pobl. Maent yn cynnig awgrymiadau ymarferol wrth ystyried opsiynau ar gyfer mynd i'r afael â rhwystrau i ymddygiad cynaliadwy. | Gweld yr adnodd |
| Gwella Lechyd a Llesiant: Canllaw i Ddefnyddio Gwyddor Ymddygiad mewn Polisi ac Ymarfer (Uned Gwyddor Ymddygiad) | Uned Gwyddor Ymddygiad | Canllaw i ymarferwyr a llunwyr polisi yn egluro sut y gellir defnyddio gwyddor ymddygiad a’i chymhwyso’n ymarferol | Gweld yr adnodd |
| Gwrthweithio Camwybodaeth (Saesneg yn unig) | Cymdeithas Llywodraeth Leol | Amrywiaeth o adnoddau gan y Gymdeithas Llywodraeth Leol gyda'r nod o fynd i'r afael â chamwybodaeth. | Gweld tudalen we |
| Gwyddor ymddygiad ac arweiniad seicolegol atal clefydau: Annog hylendid dwylo yn y gymuned | Cymdeithas Seicolegol Prydain | Crynodeb (8 tudalen) o fewnwelediadau yn seiliedig ar COM-B ac yn barod i gymryd camau ar sut i gynyddu ymddygiad golchi dwylo yn y gymuned gyda ffocws ar Covid-19 | Gweld yr adnodd |
| Hyfforddiant Tacsonomeg Technegau Newid Ymddygiad (Saesneg yn unig) | Canolfan Newid Ymddygiad UCL | Hyfforddiant ar dacsonomeg techneg newid ymddygiad | Gweld tudalen we |
| MINDSPACE (Saesneg yn unig) | Tîm Mewnwelediadau Ymddygiad | Mae’r ddogfen hon yn nodi naw dylanwad cadarn ar ymddygiad, sydd wedi’u cynnwys mewn mnemonig - MINDSPACE - y gellir ei ddefnyddio fel rhestr wirio gyflym wrth lunio polisïau. | Gweld tudalen we |
| Nodi a Chymhwyso Technegau Newid Ymddygiad | Uned Gwyddor Ymddygiad | Offeryn ymarferol, rhyngweithiol sy'n cyflwyno Technegau Newid Ymddygiad, a ystyrir yn 'gynhwysion gweithredol' ymyriadau newid ymddygiad. Mae'r offeryn yn eich tywys trwy sut i nodi a chyflwyno Technegau Newid Ymddygiad, gan ddefnyddio'r model COM-B a'r Olwyn Newid Ymddygiad. | Gweld yr adnodd |
| Offer ac Adnoddau Cyfweld Ysgogiadol (Saesneg yn unig) | Offer Seicoleg | Roedd yr offer yn canolbwyntio ar egwyddorion MI, pedair proses mewn MI, a sgiliau craidd mewn MI | Gweld tudalen we |
| Offeryn Theori a Thechnegau (Saesneg yn unig) | Canolfan Newid Ymddygiad UCL | Adnodd rhyngweithiol i ddeall y cysylltiadau rhwng technegau newid ymddygiad (BCTs) a'u mecanweithiau gweithredu (MoAs). | Gweld tudalen we |
| Optimeiddio’r nifer sy’n cael eu brechu ar gyfer Covid-19 (Saesneg yn unig) | Cymdeithas Seicolegol Prydain | Cipolwg seicoleg iechyd lefel uchel (4 tudalen) ar optimeiddio polisïau a chyfathrebu ar atal clefydau trosglwyddadwy gyda ffocws ar COVID 19 | Gweld yr adnodd |
| RESIST 2 Pecyn Cymorth Anwybodaeth (Saesneg yn unig) | Gwasanaeth Sifil | Bydd y pecyn cymorth hwn yn helpu i gefnogi llywodraethau a chyfathrebwyr i leihau effaith cam-wybodaeth a gwybodaeth anghywir yn effeithiol trwy gyfathrebu strategol. Ystyr RESIST yw Adnabod cam-wybodaeth ac anwybodaeth, Rhybudd cynnar, Mewnwelediad sefyllfaol, Dadansoddiad effaith, Cyfathrebu strategol, Tracio effeithiolrwydd. | Gweld tudalen we |
| Rheoli pwysau’r teulu: newid technegau ymddygiad (Saesneg yn unig) | Iechyd Cyhoeddus Lloegr | Mae’r canllaw hwn yn crynhoi gwaith i archwilio’r technegau newid ymddygiad (BCTs), a ddylai gael eu cynnwys mewn dulliau i gefnogi teuluoedd â phlant oed ysgol gynradd (4-11 oed) ar daith pwysau iach. Mae dulliau o'r fath yn cyd-fynd â dull systemau cyfan lleol sy'n seiliedig ar hybu pwysau iach. Daw’r technegau newid ymddygiad y cyfeirir atynt yn y canllaw o Behaviour Change Centre Techniques Taxonomy Version 1 (BCTT.v1) | Gweld tudalen we |
| Rhwydwaith Iechyd y Cyhoedd Gwyddor Ymddygiad a’r Adran Iechyd a Gofal Cymdeithasol (Saesneg yn unig) | Cymorth Penderfynu ar gyfer Fframweithiau Gwyddor Ymddygiad a Chymdeithasol ar gyfer Iechyd y Cyhoedd | Mae’r offeryn wedi’i gynllunio ar gyfer ymarferwyr a llunwyr polisi sy’n gweithio ym maes iechyd y cyhoedd sydd eisiau defnyddio fframweithiau neu ddulliau o’r gwyddorau ymddygiad neu gymdeithasol i wella gwasanaethau neu brosesau lle gallai ymddygiad chwarae rhan. Fe'i cynlluniwyd yn bennaf ar gyfer y rhai heb wybodaeth arbenigol am y gwyddorau ymddygiad a chymdeithasol, er y gobeithir y bydd yn ddefnyddiol i bob ymarferydd. Matrics un dudalen yw'r offeryn cefnogi penderfyniadau, a gynlluniwyd i'w gadw wrth law i gyfeirio ato pryd bynnag y byddwch yn gweithio ar rywbeth a allai elwa o gymhwyso Gwyddor Ymddygiad. Mae'n cynnig modelau a fframweithiau y gellir eu defnyddio ar gamau amrywiol yn natblygiad ymyriad. | Gweld yr adnodd |
| Sbardunau ymddygiadol a chymdeithasol brechu: offer a chanllawiau ymarferol ar gyfer sicrhau nifer uchel sy’n cael eu brechu (Saesneg yn unig) | Sefydliad Iechyd y Byd | Sbardunau ymddygiad a chymdeithasol brechu: offer a chanllawiau ymarferol ar gyfer sicrhau bod nifer uchel yn cael eu brechu. | Gweld tudalen we |
| Tacsonomeg Techneg Newid Ymddygiad (Saesneg yn unig) | Canolfan Newid Ymddygiad UCL | Manylion 93 o dechnegau newid ymddygiad (BCTs) gyda labeli, diffiniadau ac enghreifftiau. | Gweld tudalen we |
| Templedi mewnwelediad ymddygiadol, llythyrau ac offer (Saesneg yn unig) | Cymdeithas Llywodraeth Leol | Casgliad o offer gwyddor ymddygiad y mae awdurdodau lleol wedi'u defnyddio i ddylanwadu'n llwyddiannus ar ymddygiad preswylwyr. | Gweld tudalen we |
| WISER: Fframwaith ar gyfer Gwella Ffurflenni Llywodraeth (Saesneg yn unig) | Tîm Economeg Ymddygiadol, Llywodraeth Awstralia | Ffactorau i'w hystyried wrth lunio ffurflenni sefydliadol | Gweld yr adnodd |
| Ymateb i’r Argyfwng Hinsawdd: Defnyddio Gwyddor Ymddygiad (Uned Gwyddor Ymddygiad) | Uned Gwyddor Ymddygiad | Canllaw a gynlluniwyd i gefnogi llunwyr polisi a gweithwyr proffesiynol i ddefnyddio gwyddor ymddygiad i greu ymyriadau effeithiol i ymateb i'r argyfwng hinsawdd | Gweld yr adnodd |
| Yr Olwyn Newid Ymddygiad (Saesneg yn unig) | Susan Michie, Lou Atkins, Robert West | Canllaw i ddylunio ymyriadau a pholisïau newid ymddygiad, gan gyfuno 19 o fframweithiau newid ymddygiad. | Gweld tudalen we |