Mae’r rhan fwyaf o benderfyniadau ym maes datblygu polisi, gwasanaeth neu gyfathrebu yn cael eu gwneud gan bobl nad ydynt yn arbenigwyr gwyddor ymddygiad, ac nid oes angen iddynt fod felly. Fodd bynnag, gall gwyddor ymddygiad ychwanegu gwerth at ymdrechion bron pob ymarferydd a lluniwr polisi – mae cefnogi’r datblygiad hwnnw yn nod mawr i’r Uned. Mae datblygu dealltwriaeth o egwyddorion sylfaenol gwyddor ymddygiad a sut i alluogi ei gymhwyso o fewn prosiect, tîm, neu sefydliad yn allweddol i gynyddu ei defnydd ar draws y system.
Mae diddordeb mewn gwyddor ymddygiad yn cynyddu’n gyflym, mae yna adnoddau, offer ac arweiniad gwych eisoes ar gael i chi ddysgu oddi wrthynt a’u cymhwyso yn eich ymarfer bob dydd. Yn ogystal â rhannu ein hadnoddau ein hunain, rydym wedi coladu’r hyn yr ydym wedi’i ganfod yn ddefnyddiol yn y tudalennau isod.
Rydyn ni wedi eu rhannu yn dibynnu ar ba gam yn y broses gwyddor ymddygiad rydych chi wedi’i gyrraedd, mae mwy o fanylion am y camau i’w cael yma.
Sylwer fod rhai o’r dolenni i wybodaeth bellach yn mynd â chi at wybodaeth gan sefydliadau eraill, lle nad oes fersiwn Gymraeg ar gael yn anffodus. Ymddiheurwn am hyn.
Diffinio
Dadansoddi
Dewis Math o Ymyrraeth
Dewis math o weithredu
Ymyrraeth adeiladu
Traddodi
Cyffredinol
| Teitl | Awdur | Disgrifiad | Adnoddau |
|---|---|---|---|
| Canllaw cyflym TAP: llawlyfr ymarferol ar gyfer gweithredu rhaglenni wedi’u teilwra ar gyfer ymwrthedd gwrthficrobaidd (Saesneg yn unig) | Sefydliad Iechyd y Byd | Mae’r Canllaw Cyflym Teilwra Rhaglenni Ymwrthedd Gwrthficrobaidd (TAP) wedi’i ddatblygu i gynorthwyo Aelod-wladwriaethau i gychwyn ac ymgymryd â phrosiectau i fynd i’r afael â lledaeniad ymwrthedd gwrthficrobaidd (AMR) yn eu gwledydd. Mae Hysbysiad Hwylus TAP wedi'i gynllunio i gynorthwyo gweithgorau TAP lefel genedlaethol i ddefnyddio dull mewnwelediad ymddygiadol i nodi ymyriadau priodol ac ymarferol i ddechrau mynd i'r afael ag AMB yn eu cyd-destunau. | Gweld tudalen we |
| Galluogi newid ymddygiad (Saesneg yn unig) | Yr Adran Drafnidiaeth | Mae'r canllawiau hyn yn amlinellu rhai o'r materion allweddol i'w hystyried wrth ddatblygu mentrau sy'n ceisio galluogi newidiadau yn ymddygiad teithio pobl. Maent yn cynnig awgrymiadau ymarferol wrth ystyried opsiynau ar gyfer mynd i'r afael â rhwystrau i ymddygiad cynaliadwy. | Gweld yr adnodd |
| Gwella Lechyd a Llesiant: Canllaw i Ddefnyddio Gwyddor Ymddygiad mewn Polisi ac Ymarfer (Uned Gwyddor Ymddygiad) | Uned Gwyddor Ymddygiad | Canllaw i ymarferwyr a llunwyr polisi yn egluro sut y gellir defnyddio gwyddor ymddygiad a’i chymhwyso’n ymarferol | Gweld yr adnodd |
| Gwerthusiad Gwell (Saesneg yn unig) | Menter Gwerthuso Byd-eang | Cydweithio byd-eang gyda'r nod o wella ymarfer a theori gwerthuso trwy gyd-greu, curadu a rhannu gwybodaeth | Gweld tudalen we |
| Gwerthusiad mewn Iechyd a Llesiant (Saesneg yn unig) | Swyddfa ar gyfer Gwella Iechyd a Gwahaniaethau | Canllaw i helpu i gynyddu gwybodaeth, dealltwriaeth a gallu wrth werthuso prosiectau iechyd a llesiant | Gweld tudalen we |
| Gwerthuso Cynhyrchion Iechyd Digidol (Saesneg yn unig) | Swyddfa ar gyfer Gwella Iechyd a Gwahaniaethau | Canllaw i helpu unrhyw un sy'n datblygu neu'n rhedeg cynnyrch iechyd digidol i gynnal gwerthusiad | Gweld tudalen we |
| Gwerthuso Ymyraethau Newid Ymddygiad | Uned Gwyddor Ymddygiad | Wedi'i ysgrifennu mewn cydweithrediad â'r Tîm Gwerthuso Canolog ac Iechyd Cyhoeddus Cymru, mae hwn yn offeryn ymarferol a rhyngweithiol sy'n nodi pwyntiau allweddol i'w hystyried wrth i chi gynllunio sut i brofi a gwerthuso eich ymyriad newid ymddygiad. | Gweld yr adnodd |
| Gwerthuso Ymyriadau Iechyd ar Sail Gwybodaeth am Ymddygiad a Diwylliant mewn Lleoliadau Cymhleth (Saesneg yn unig) | Sefydliad Iechyd y Byd | Fframwaith ar gyfer gwerthuso ymyriadau iechyd mewn lleoliadau cymhleth | Gweld tudalen we |
| Gwrthweithio Camwybodaeth (Saesneg yn unig) | Cymdeithas Llywodraeth Leol | Amrywiaeth o adnoddau gan y Gymdeithas Llywodraeth Leol gyda'r nod o fynd i'r afael â chamwybodaeth. | Gweld tudalen we |
| Gwyddor ymddygiad ac arweiniad seicolegol atal clefydau: Annog hylendid dwylo yn y gymuned | Cymdeithas Seicolegol Prydain | Crynodeb (8 tudalen) o fewnwelediadau yn seiliedig ar COM-B ac yn barod i gymryd camau ar sut i gynyddu ymddygiad golchi dwylo yn y gymuned gyda ffocws ar Covid-19 | Gweld yr adnodd |
| Mapio Effeithiau Tonnog (Saesneg yn unig) | Cydweithrediad Ymchwil Gymhwysol NIHR y Gorllewin | Hyfforddiant ar-lein yn ymdrin â beth yw mapio effeithiau crychdonni, pam y gall fod yn fuddiol a sut i gymhwyso'r fethodoleg yn ymarferol | Gweld tudalen we |
| Optimeiddio’r nifer sy’n cael eu brechu ar gyfer Covid-19 (Saesneg yn unig) | Cymdeithas Seicolegol Prydain | Cipolwg seicoleg iechyd lefel uchel (4 tudalen) ar optimeiddio polisïau a chyfathrebu ar atal clefydau trosglwyddadwy gyda ffocws ar COVID 19 | Gweld yr adnodd |
| Pecyn Cymorth Ehangu Newid Ymddygiad (Saesneg yn unig) | Prifysgol Monash a Behaviour Works, Awstralia | Pecyn cymorth i helpu ymarferwyr i ehangu eu hymyriadau | Gweld tudalen we |
| RESIST 2 Pecyn Cymorth Anwybodaeth (Saesneg yn unig) | Gwasanaeth Sifil | Bydd y pecyn cymorth hwn yn helpu i gefnogi llywodraethau a chyfathrebwyr i leihau effaith cam-wybodaeth a gwybodaeth anghywir yn effeithiol trwy gyfathrebu strategol. Ystyr RESIST yw Adnabod cam-wybodaeth ac anwybodaeth, Rhybudd cynnar, Mewnwelediad sefyllfaol, Dadansoddiad effaith, Cyfathrebu strategol, Tracio effeithiolrwydd. | Gweld tudalen we |
| Rhwydwaith Iechyd y Cyhoedd Gwyddor Ymddygiad a’r Adran Iechyd a Gofal Cymdeithasol (Saesneg yn unig) | Cymorth Penderfynu ar gyfer Fframweithiau Gwyddor Ymddygiad a Chymdeithasol ar gyfer Iechyd y Cyhoedd | Mae’r offeryn wedi’i gynllunio ar gyfer ymarferwyr a llunwyr polisi sy’n gweithio ym maes iechyd y cyhoedd sydd eisiau defnyddio fframweithiau neu ddulliau o’r gwyddorau ymddygiad neu gymdeithasol i wella gwasanaethau neu brosesau lle gallai ymddygiad chwarae rhan. Fe'i cynlluniwyd yn bennaf ar gyfer y rhai heb wybodaeth arbenigol am y gwyddorau ymddygiad a chymdeithasol, er y gobeithir y bydd yn ddefnyddiol i bob ymarferydd. Matrics un dudalen yw'r offeryn cefnogi penderfyniadau, a gynlluniwyd i'w gadw wrth law i gyfeirio ato pryd bynnag y byddwch yn gweithio ar rywbeth a allai elwa o gymhwyso Gwyddor Ymddygiad. Mae'n cynnig modelau a fframweithiau y gellir eu defnyddio ar gamau amrywiol yn natblygiad ymyriad. | Gweld yr adnodd |
| Sbardunau ymddygiadol a chymdeithasol brechu: offer a chanllawiau ymarferol ar gyfer sicrhau nifer uchel sy’n cael eu brechu (Saesneg yn unig) | Sefydliad Iechyd y Byd | Sbardunau ymddygiad a chymdeithasol brechu: offer a chanllawiau ymarferol ar gyfer sicrhau bod nifer uchel yn cael eu brechu. | Gweld tudalen we |