Mae’r rhan fwyaf o benderfyniadau ym maes datblygu polisi, gwasanaeth neu gyfathrebu yn cael eu gwneud gan bobl nad ydynt yn arbenigwyr gwyddor ymddygiad, ac nid oes angen iddynt fod felly. Fodd bynnag, gall gwyddor ymddygiad ychwanegu gwerth at ymdrechion bron pob ymarferydd a lluniwr polisi – mae cefnogi’r datblygiad hwnnw yn nod mawr i’r Uned. Mae datblygu dealltwriaeth o egwyddorion sylfaenol gwyddor ymddygiad a sut i alluogi ei gymhwyso o fewn prosiect, tîm, neu sefydliad yn allweddol i gynyddu ei defnydd ar draws y system.
Mae diddordeb mewn gwyddor ymddygiad yn cynyddu’n gyflym, mae yna adnoddau, offer ac arweiniad gwych eisoes ar gael i chi ddysgu oddi wrthynt a’u cymhwyso yn eich ymarfer bob dydd. Yn ogystal â rhannu ein hadnoddau ein hunain, rydym wedi coladu’r hyn yr ydym wedi’i ganfod yn ddefnyddiol yn y tudalennau isod.
Rydyn ni wedi eu rhannu yn dibynnu ar ba gam yn y broses gwyddor ymddygiad rydych chi wedi’i gyrraedd, mae mwy o fanylion am y camau i’w cael yma.
Sylwer fod rhai o’r dolenni i wybodaeth bellach yn mynd â chi at wybodaeth gan sefydliadau eraill, lle nad oes fersiwn Gymraeg ar gael yn anffodus. Ymddiheurwn am hyn.
Diffinio
Dadansoddi
Dewis Math o Ymyrraeth
Dewis math o weithredu
Ymyrraeth adeiladu
Traddodi
Cyffredinol
| Teitl | Awdur | Disgrifiad | Adnoddau |
|---|---|---|---|
| Agweddau at Newid Ymddygiad (Saesneg yn unig) | Addysg Iechyd Lloegr | Fideo yn cyflwyno technegau newid ymddygiad | Gweld tudalen we |
| Archwilio ffactorau sydd yn dylanwadu ar gymhwyso gwyddor ymddygiad mewn ymarfer iechyd y cyhoedd ar draws Cymru | Uned Gwyddor Ymddygiad | Adroddiad i archwilio ffactorau sy'n dylanwadu ar gymhwyso gwyddor ymddygiad o fewn ymarfer iechyd y cyhoedd ledled Cymru. | Gweld yr adnodd |
| Argyfwng Costau Byw yng Nghymru; Cymhwyso Gwyddor Ymddygiad (Uned Gwyddor Ymddygiad) | Uned Gwyddor Ymddygiad | Infograffeg yn esbonio sut y gellir defnyddio COM-B i gynyddu mynediad i wasanaethau | Gweld yr adnodd |
| Beth Sydd Gan Wyddor Ymddygiadol i’w Wneud Gyda Fi? (Saesneg yn unig) | Prifysgol Sheffield Hallam | Fideo byr yn cyflwyno gwyddor ymddygiad, a sut mae'n berthnasol i'ch rôl | Gweld tudalen we |
| Cyflawni Newid Ymddygiad: Canllawiau i Lywodraeth Genedlaethol (Saesneg yn unig) | Iechyd Cyhoeddus Lloegr (Public Health England) | Canllaw i gymhwyso gwyddor ymddygiad ar gyfer llywodraethau cenedlaethol | Gweld yr adnodd |
| Cyflawni Newid Ymddygiad: Canllawiau i Lywodraeth Leol (Saesneg yn unig) | Iechyd Cyhoeddus Lloegr (Public Health England) | Canllaw i gymhwyso gwyddor ymddygiad ar gyfer llywodraethau lleol | Gweld yr adnodd |
| Defnyddio Gwyddor Ymddygiad i wella a diogelu iechyd yng Nghymru | Uned Gwyddor Ymddygiad | Mae’r offeryn hwn wedi’i gynllunio i gasglu astudiaethau achos o’r modd y defnyddiwyd gwyddor ymddygiad i sicrhau’r effaith fwyaf bosibl. | Gweld yr adnodd |
| Fframwaith Seicoleg Newid IHI (Saesneg yn unig) | Y Sefydliad Gwella Gofal Iechyd | Mae'r papur hwn ar gyfer unrhyw un sydd â diddordeb mewn deall seicoleg sylfaenol newid a throsoli ei bŵer i effeithio ar ymdrechion gwella ansawdd | Gweld yr adnodd |
| Gwella Iechyd Pobl: Cymhwyso Gwyddorau Ymddygiad a Chymdeithasol i Wella Iechyd a Lles y Boblogaeth yn Lloegr (Saesneg yn unig) | Iechyd Cyhoeddus Lloegr (Public Health England) | Canllaw i gymhwyso gwyddor ymddygiad a chymdeithasol | Gweld yr adnodd |
| Gwella Lechyd a Llesiant: Canllaw i Ddefnyddio Gwyddor Ymddygiad mewn Polisi ac Ymarfer (Uned Gwyddor Ymddygiad) | Uned Gwyddor Ymddygiad | Canllaw i ymarferwyr a llunwyr polisi yn egluro sut y gellir defnyddio gwyddor ymddygiad a’i chymhwyso’n ymarferol | Gweld yr adnodd |
| Gwerthuso Ymyraethau Newid Ymddygiad | Uned Gwyddor Ymddygiad | Wedi'i ysgrifennu mewn cydweithrediad â'r Tîm Gwerthuso Canolog ac Iechyd Cyhoeddus Cymru, mae hwn yn offeryn ymarferol a rhyngweithiol sy'n nodi pwyntiau allweddol i'w hystyried wrth i chi gynllunio sut i brofi a gwerthuso eich ymyriad newid ymddygiad. | Gweld yr adnodd |
| Hwb Tystiolaeth Ymddygiad (Saesneg yn unig) | Hwb Tystiolaeth Ymddygiad | Ystorfa o brosiectau newid ymddygiad, adnoddau a rhestrau gwirio | Gweld tudalen we |
| MINDSPACE (Saesneg yn unig) | Tîm Mewnwelediadau Ymddygiad | Mae’r ddogfen hon yn nodi naw dylanwad cadarn ar ymddygiad, sydd wedi’u cynnwys mewn mnemonig - MINDSPACE - y gellir ei ddefnyddio fel rhestr wirio gyflym wrth lunio polisïau. | Gweld tudalen we |
| Nodi a Chymhwyso Technegau Newid Ymddygiad | Uned Gwyddor Ymddygiad | Offeryn ymarferol, rhyngweithiol sy'n cyflwyno Technegau Newid Ymddygiad, a ystyrir yn 'gynhwysion gweithredol' ymyriadau newid ymddygiad. Mae'r offeryn yn eich tywys trwy sut i nodi a chyflwyno Technegau Newid Ymddygiad, gan ddefnyddio'r model COM-B a'r Olwyn Newid Ymddygiad. | Gweld yr adnodd |
| Offeryn Darganfod Ymddygiad | Uned Gwyddor Ymddygiad | Offeryn ymarferol, ar-lein i'ch tywys trwy'r ystyriaethau hanfodol i ddeall a dylanwadu ar ymddygiadau a allai fod ar waith yn eich mater iechyd gwell. | Gweld tudalen we |
| Podlediad: Anogaethau er Lles Cymdeithasol (Saesneg yn unig) | Cymdeithas Llywodraeth Leol | Podlediad yn clywed gan swyddogion cynghorau am eu hawgrymiadau ac enghreifftiau ymarferol ar ddefnyddio technegau mewnwelediad ymddygiad mewn amrywiol wasanaethau'r cyngor | Gweld tudalen we |
| Podlediad: Dylunio Ymddygiad (Saesneg yn unig) | Aline Golzwarth a Samuel Salzer | Podlediad yn archwilio gwyddor ymddygiad cymhwysol a dylunio ar gyfer newid ymddygiad | Gweld tudalen we |
| Podlediad: Gwyddor Ymddygiadol y Byd Go Iawn (Saesneg yn unig) | Stu King | Podlediad yn archwilio sut mae gwyddorau ymddygiad a chymdeithasol yn cael eu defnyddio yn y byd go iawn i helpu i newid iechyd y cyhoedd | Gweld tudalen we |
| Podlediad: Tîm Economeg Ymddygiadol (Saesneg yn unig) | Llywodraeth Awstralia | Podlediad yn trafod economeg ymddygiad a mewnwelediadau gydag ystod o academyddion, arbenigwyr ac ymarferwyr | Gweld tudalen we |
| Prosiectau Mewnwelediad Ymddygiadol (Saesneg yn unig) | Cymdeithas Llywodraeth Leol | Ystorfa o astudiaethau achos a ariennir gan y Gymdeithas Llywodraeth Leol, gan gynnwys iechyd y cyhoedd, newid yn yr hinsawdd, plant a phobl ifanc, diogelwch cymunedol a mwy | Gweld tudalen we |
| Theori Newid Ymddygiad (Saesneg yn unig) | Choosing Wisely (Awstralia) | Mae’r ddogfen hon yn rhoi trosolwg o’r theori newid ymddygiad, a’r camau y mae angen i chi eu cymryd i’w rhoi ar waith yn ymarferol | Gweld yr adnodd |
| Y Llyfr Dull (Saesneg yn unig) | Prifysgol Monash a Behaviour Works, Awstralia | Canllawiau ar y dulliau a’r offer y mae Behaviour Works yn eu defnyddio i newid ymddygiad | Gweld tudalen we |
| Y Pecyn Cymorth SYLFAENOL: Offer a Moeseg ar gyfer Gwyddor Ymddygiad Gymhwysol (Saesneg yn unig) | Arsyllfa ar gyfer Arloesi yn y Sector Cyhoeddus | Methodoleg sy'n edrych ar ymddygiadau, dadansoddiadau, strategaethau, ymyriadau a newid (BASIC) | Gweld yr adnodd |
| Y Pecyn Cymorth SYLFAENOL: Offer a Moeseg ar gyfer Gwyddor Ymddygiad Gymhwysol (Saesneg yn unig) | Arsyllfa ar gyfer Arloesi yn y Sector Cyhoeddus | Methodoleg sy'n edrych ar ymddygiadau, dadansoddiadau, strategaethau, ymyriadau a newid (BASIC) | Gweld yr adnodd |
| Ymateb i’r Argyfwng Hinsawdd: Defnyddio Gwyddor Ymddygiad (Uned Gwyddor Ymddygiad) | Uned Gwyddor Ymddygiad | Canllaw a gynlluniwyd i gefnogi llunwyr polisi a gweithwyr proffesiynol i ddefnyddio gwyddor ymddygiad i greu ymyriadau effeithiol i ymateb i'r argyfwng hinsawdd | Gweld yr adnodd |