Newyddion Gwyddor Ymddygiad | Awst 2025 | Issue 04
Mae pedwerydd rhifyn e-fwletin Bitesize BeSci yn cynnwys astudiaethau achos ac adnoddau sy’n edrych ar hyfforddiant sy’n seiliedig ar ymddygiad.
Gwyddor Ymddygiad ar gyfer Gwell Iechyd: Sut ydyn ni’n gwneud yn Iechyd Cyhoeddus Cymru?
Infograffeg sy’n crynhoi’r gwerthusiad a’r adrodd ar ein cynnydd ar draws pum maes ‘Ymrwymiad Strategol’ Sefydliad Iechyd y Byd, er mwyn gweithio tuag at gymhwyso gwyddoniaeth ymddygiadol yn rheolaidd ar gyfer iechyd gwell yng Nghymru.
Newyddion Gwyddor Ymddygiad | Mai 2025 | Rhifyn 03
Mae trydydd rhifyn e-fwletin Bitesize BeSci yn cynnwys astudiaethau achos ac adnoddau sy’n edrych ar rôl ymddygiadau o fewn systemau cymhleth.
Gwyddor Ymddygiad Ar Waith | Uned Gwyddor Ymddygiad @ Iechyd Cyhoeddeus Cymru | Adolygiad 2024-25
Mae’r adroddiad hwn ar gyfer staff, timau a gwasanaethau yn Iechyd Cyhoeddus Cymru, a’r system iechyd y cyhoedd ehangach yng Nghymru. Mae’r ddogfen yn nodi’r amrywiaeth o waith, ar draws yr ystod o flaenoriaethau, y mae’r Uned Gwyddor Ymddygiad wedi’i wneud dros y flwyddyn ddiwethaf ac mae’n amlygu rhai o’n gweithgareddau allweddol. Mae’n cydnabod y partneriaid sydd wedi gweithio gyda ni, yn rhoi mewnwelediad i’r rhai sy’n ystyried gweithio gyda ni ac yn myfyrio ar ein heffaith yn ogystal â’n cyflawniad.
Menter Cyfathrebu sy’n Ystyriol o Ymddgiad Astudiaethau Achos
Lansiwyd y Fenter Cyfathrebu sy’n Ystyriol o Ymddygiad (BICI) gyntaf yn 2024, a daeth dros 30 o unigolion o amrywiaeth o dimau gwahanol â darn o gyfathrebu i’w wella trwy ddefnyddio gwyddor ymddygiad. Mae’r casgliad hwn o astudiaethau achos yn helpu i amlinellu’r defnydd go iawn o Gyfathrebu sy’n Ystyriol o Ymddygiad. Maent yn cynnwys gwaith gan dimau sgrinio, timau brechu, yn ogystal â Gofal Sylfaenol Gwyrddach a Gofal Sylfaenol.
BICI: Menter Gwaith Cyfathrebu sy’n Ystyriol o Ymddygiad Llyfr Gwaith
Mae’r llyfr gwaith rhyngweithiol hwn yn adeiladu ar fframwaith ‘SCALE’, a gyflwynwyd gan yr Uned Gwyddor Ymddygiad am y tro cyntaf yn 2023. Mae’r llyfr gwaith yn cynnwys nifer o weithgareddau, sydd wedi’u cynllunio i helpu i’ch arwain trwy’r broses o ddatblygu darn o gyfathrebu trwy ddefnyddio gwyddor ymddygiad.
Menter Cyfathrebiadau ar Sail Ymddygiad (BICI): Adroddiad Datblygu a Gweithredut
Lansiwyd y Fenter Cyfathrebu sy’n Ystyriol o Ymddygiad ym mis Mehefin 2024, gyda dros 35 o randdeiliaid o ystod o dimau gwahanol yn dod â darn o gyfathrebu i’w optimeiddio trwy gymhwyso gwyddor ymddygiad. Mae’r adroddiad hwn yn cynnwys gwybodaeth am sut y cafodd y fenter ei datblygu a’i chyflwyno, gan gynnwys mewnwelediad gwerthuso prosesau gan fynychwyr carfanau a dwy astudiaeth achos.
Dylanwad Uned Gwyddor Ymddygiad Iechyd Cyhoeddus Cymru ar draws y system iechyd cyhoeddus: Gwerthusiad mapio realaidd o’r crycheffeithiau
Mae’r adroddiad hwn yn tynnu sylw at themâu allweddol i’w datblygu sy’n cynnwys meithrin perthnasoedd, datblygu gallu, a’r defnydd ymarferol o wyddor ymddygiad mewn polisi ac mewn ymarfer. Fel dull hanfodol o wella canlyniadau iechyd a lleihau anghydraddoldebau, gall gwyddor ymddygiad helpu i wneud y gorau o bolisïau, gwasanaethau a chyfathrebu i gefnogi’r gwaith o gyflawni Strategaeth Hirdymor Iechyd Cyhoeddus Cymru. Mae’r gwerthusiad hwn o effeithiau ehangach realaidd yn darparu argymhellion allweddol i ysgogi effaith barhaus.
Newyddion Gwyddor Ymddygiad | Chwef 2024 | Rhifyn 02
Mae ail rifyn e-fwletin Bitesize BeSci yn cynnwys astudiaethau achos ac adnoddau sy’n edrych ar fanteision gweithio rhyngddisgyblaethol a chydweithredol wrth gymhwyso ymyriadau newid ymddygiad.
Newyddion Gwyddor Ymddygiad | Tachwedd 2024 | Rhifyn 01
Mae’r gyfres hon yn cynnwys adnoddau ymarferol i’ch cefnogi wrth gymhwyso gwyddor ymddygiad i’ch gwaith. Yn y rhifyn hwn, fe welwch amrywiaeth o astudiaethau achos, adnoddau, offer a chanllawiau i helpu i roi theori gwyddor ymddygiad ar waith a gwneud y gorau o ganlyniadau eich gwaith.
Gwerthuso Ymyraethau Newid Ymddygiad
Wedi’i ysgrifennu mewn cydweithrediad â’r Tîm Gwerthuso Canolog ac Iechyd Cyhoeddus Cymru, mae hwn yn offeryn ymarferol a rhyngweithiol sy’n nodi pwyntiau allweddol i’w hystyried wrth i chi gynllunio sut i brofi a gwerthuso eich ymyriad newid ymddygiad.
Nodi a Chymhwyso Technegau Newid Ymddygiad
Offeryn ymarferol, rhyngweithiol sy’n cyflwyno Technegau Newid Ymddygiad, a ystyrir yn ‘gynhwysion gweithredol’ ymyriadau newid ymddygiad. Mae’r offeryn yn eich tywys trwy sut i nodi a chyflwyno Technegau Newid Ymddygiad, gan ddefnyddio’r model COM-B a’r Olwyn Newid Ymddygiad.
Diagnosis Ymddygiadol – Dewis mathau o ymyriadau
Offeryn ymarferol, rhyngweithiol i’ch helpu i ystyried pa fathau o weithredu a allai fod yn fwyaf priodol ar gyfer cyflwyno’r ymyriad a ddewiswyd gennych.
Diagnosis ymddygiadol: Mapio mewnwelediadau a dewis swyddogaethau ymyrryd
Offeryn ymarferol, rhyngweithiol i’ch helpu i flaenoriaethu pa rwystrau a/neu hwyluswyr i’w targedu yn seiliedig ar fewnwelediad ymddygiadol, cyn archwilio pa swyddogaethau ymyrryd a allai fod yn fwyaf priodol i’w mabwysiadu.
Archwilio’r ffactorau sy’n dylanwadu ar gymhwyso gwyddor ymddygiad o fewn ymarfer iechyd y cyhoedd ledled Cymru: Adroddiad cryno
Adroddiad i archwilio ffactorau sy’n dylanwadu ar gymhwyso gwyddor ymddygiad o fewn ymarfer iechyd y cyhoedd ledled Cymru.
Diagnosis Ymddygiadol: Sut i gasglu mewnwelediadau ymddygiadol
Offeryn ymarferol, rhyngweithiol i’ch helpu i ystyried a diffinio eich ymddygiad targed a phoblogaeth darged, wrth i chi greu ‘manyleb ymddygiadol’.
Penderfynu ar ymddygiad targed a phoblogaeth darged – offeryn ymarferol
Offeryn ymarferol, rhyngweithiol i’ch helpu i ystyried a diffinio eich ymddygiad targed a phoblogaeth darged, wrth i chi greu ‘manyleb ymddygiadol’.
Datblygu Cyfathrebiadau ar Sail Ymddygiad
Offeryn rhyngweithiol i’ch helpu i fabwysiadu dull sy’n seiliedig ar ymddygiad wrth ddylunio’ch cyfathrebiadau
Argyfwng Costau Byw yng Nghymru; Cymhwyso Gwyddor Ymddygiad
Mae deall a ffurfio ymddygiadau, gan gynnwys manteisio ar wasanaethau cymorth, yn hanfodol wrth ymateb i’r argyfwng costau byw. Mae’r ffeithlun hwn yn dangos sut y mae modd defnyddio gwyddor ymddygiad, gan gyfeirio at yr adroddiad a luniwyd gan Iechyd Cyhoeddus Cymru a’r adnoddau a gynhyrchwyd gan Uned Gwyddor Ymddygiad Cyngor Sir Hertford.
Ymateb i’r argyfwng hinsawdd: defnyddio gwyddor ymddygiad
Mae’r argyfwng hinsawdd yn achosi baich amgylcheddol parhaus a chynyddol o glefydau, ynghyd â chanlyniadau iechyd y cyhoedd sylweddol. Mae mynd i’r afael â’r argyfwng trwy ddulliau lliniaru ac addasu yn gofyn am newid yn ein hymddygiad. Mae’r canllawiau hyn ar gyfer gweithwyr proffesiynol/ymarferwyr sy’n gweithio ar bolisïau, gwasanaethau neu gyfathrebiadau i fynd i’r afael â’r argyfwng hinsawdd, gan gynnig awgrymiadau defnyddiol ar ymgorffori mewnwelediadau ymddygiadol a chynyddu’r tebygolrwydd y bydd newid mewn ymddygiad yn cael ei fabwysiadu.
Gwella iechyd a llesiant: Canllaw i ddefnyddio gwyddor ymddygiad mewn polisi ac ymarfer
Mae’r canllaw hwn i ymarferwyr a llunwyr polisi yn rhoi cyflwyniad byr i wyddor ymddygiad a phroses gam wrth gam ar gyfer datblygu ymyriadau newid ymddygiad – boed yn bolisi, gwasanaeth neu gyfathrebu. Fe’i cynlluniwyd i gefnogi arbenigwyr pwnc i wneud y gorau o’u hymyriadau – gan helpu i sicrhau ein bod yn aml yn ‘cael yr hyn yr ydym yn anelu ato’. Gwella iechyd a llesiant: canllaw i ddefnyddio gwyddor ymddygiad mewn polisi ac ymarfer