Archwilio’r berthynas rhwng profiadau niweidiol yn ystod plentyndod ac ymdopi yn ystod yr argyfwng costau byw gan ddefnyddio arolwg trawsadrannol cenedlaethol yng Nghymru, y DU

Mae (ACEs) yn ystod Plentyndod yn brofiadau niweidiol yn ystod plentyndod fel cam-drin plant a dod i gysylltiad ag anawsterau yn y cartref a thrais domestig, camddefnyddio sylweddau, salwch meddwl ac aelodau o’r teulu yn y carchar. Dadansoddodd yr astudiaeth ddata a gasglwyd gan 1,880 o oedolion sy’n byw ledled Cymru. Canfu fod y rhai a adroddodd am fwy nag un Profiadau Niweidiol yn ystod Plentyndod niferus yn llawer mwy tebygol o ganfod na fyddent yn gallu ymdopi’n ariannol yn ystod yr argyfwng costau byw, yn annibynnol ar ffactorau gan gynnwys lefel incwm y cartref, statws cyflogaeth ac amddifadedd preswyl.

Awduron: Karen Hughes, Mark Bellis+ 4 mwy
, Katie Cresswell, Rebecca Hill, Kat Ford, Joanne C. Hopkins

Profiadau niweidiol yn ystod plentyndod ac ymgysylltiad â gwasanaethau gofal iechyd: Canfyddiadau o arolwg o oedolion yng Nghymru a Lloeger

Mae profiadau niweidiol yn ystod plentyndod (ACEs) yn gysylltiedig â chanlyniadau iechyd gwaeth ond nid yw eu cysylltiad ag ymgysylltu â gofal iechyd wedi’i archwilio’n ddigonol o hyd, yn enwedig yn y DU. Mae’r adroddiad hwn yn cyflwyno canfyddiadau arolwg ar-lein gydag oedolion sy’n byw yng Nghymru a Lloegr, a ddatblygwyd i archwilio’r cysylltiad rhwng ACEs ac ymgysylltu â gofal iechyd, gan gynnwys bod yn gyfforddus o ran defnyddio gwasanaethau gofal iechyd.

Awduron: Kat Ford, Karen Hughes+ 3 mwy
, Katie Cresswell, Rebekah Amos, Mark Bellis

Pennu Effaith Newid Hinsawdd ar Iechyd y Cyhoedd: Astudiaeth Genedlaethol sy’n Defnyddio Dull Asesiad o’r Effaith ar Iechyd yng Nghymru

Cydnabyddir mai newid hinsawdd yw’r bygythiad mwyaf i iechyd byd-eang yn yr 21ain ganrif ac mae’n effeithio ar iechyd a llesiant trwy amrywiaeth o ffactorau. Oherwydd hyn, mae’r angen i gymryd camau i ddiogelu iechyd a llesiant y boblogaeth yn dod yn fwyfwy brys.

Yn 2019, cynhaliodd Iechyd Cyhoeddus Cymru Asesiad o’r Effaith ar Iechyd (HIA) o newid hinsawdd trwy ddull cymysg cynhwysfawr. Yn wahanol i asesiadau risg eraill, gwerthusodd effaith bosibl newid hinsawdd ar iechyd ac anghydraddoldebau yng Nghymru drwy weithdai cyfranogol, ymgynghoriadau â rhanddeiliaid, adolygiadau systematig o lenyddiaeth ac astudiaethau achos.

Mae canfyddiadau’r HIA yn nodi effeithiau posibl ar draws penderfynyddion ehangach iechyd a llesiant. Er enghraifft, ansawdd aer, gwres/oerni gormodol, llifogydd, cynhyrchiant economaidd, seilwaith, a gwydnwch cymunedol. Nodwyd ystod o effeithiau ar draws grwpiau poblogaeth, lleoliadau ac ardaloedd daearyddol.

Gall y canfyddiadau hyn lywio’r rhai sy’n gwneud penderfyniadau i baratoi ar gyfer cynlluniau a pholisïau newid hinsawdd gan ddefnyddio dull sy’n seiliedig ar dystiolaeth. Mae’r gwaith wedi dangos gwerth dull HIA gan ddefnyddio ystod o dystiolaeth trwy broses dryloyw, gan arwain at ddysgu trosglwyddadwy i eraill.

Mae’r papur ar gael yn Saesneg yn unig.

Awduron: Liz Green, Kathryn Ashton+ 6 mwy
, Nerys Edmonds, Michael Fletcher, Sumina Azam, Karen Hughes, Phil Wheater, Mark A Bellis

Amser i Siarad Iechyd Cyhoeddus: Chwefror 2024 Canfyddiadau Arolwg Panel, gan gynnwys sampl hwb rhieni

Mae Amser i Siarad Iechyd Cyhoeddus yn banel cynrychioliadol cenedlaethol o drigolion Cymru. Fe’i sefydlwyd gan Iechyd Cyhoeddus Cymru i alluogi ymgysylltiad rheolaidd â’r cyhoedd er mwyn llywio polisïau ac ymarfer iechyd y cyhoedd. Gofynnwyd i drigolion yng Nghymru am eu barn ar ystod o bynciau iechyd y cyhoedd. Roedd yr arolwg yn canolbwyntio ar bynciau’n ymwneud ag iechyd a llesiant plant, gan gynnwys cwestiynau sy’n berthnasol yn benodol i rieni. Er mwyn gwella cyfranogiad rhieni yn yr arolwg, recriwtiwyd sampl ychwanegol o rieni gymryd rhan yn yr arolwg yn ogystal â sampl arferol o’r boblogaeth gyffredinol. Canolbwyntiodd arolwg mis Chwefror ar y chwe phwnc a ganlyn: anghenion gwybodaeth magu plant, canfyddiadau o fwydo ar y fron, rôl lleoliadau addysg mewn iechyd plant, strategaethau ymddygiad plant, llesiant meddwl, a defnyddio technoleg gyda’r teulu a ffrindiau.

Awduron: Catherine Sharp, Karen Hughes+ 2 mwy
, Lewis Brace, Emily Simms

Newid Hinsawdd ac Iechyd yng Nghymru: Barn y cyhoedd – Dadansoddiad demograffig o ddata

Mae’r adroddiad byr hwn yn cyflwyno dadansoddiad demograffig o ddata o arolwg cyhoeddus cenedlaethol ar ganfyddiadau o newid yn yr hinsawdd yng Nghymru a gynhaliwyd yn 2021/22. Archwiliodd yr arolwg farn y boblogaeth am newid yn yr hinsawdd, ei berthynas ag iechyd, eu hymddygiad presennol sy’n helpu’r hinsawdd, eu parodrwydd i gymryd rhan mewn camau gweithredu, a safbwyntiau ar atebion polisi. Mae’r adroddiad hwn yn cyflwyno data o gwestiynau allweddol yr arolwg wedi’u dadansoddi yn ôl grŵp oedran, rhywedd, cwintel amddifadedd, lleoliad (gwledig neu drefol) a chymhwyster uchaf. Gallai canfyddiadau helpu i deilwra ymgyrchoedd ymwybyddiaeth a llywio’r gwaith o dargedu negeseuon allweddol a chamau gweithredu ar newid yn yr hinsawdd yng Nghymru.

Awduron: Natasha Judd, Sara Wood+ 1 mwy
, Karen Hughes

Penderfynyddion Masnachol Trais: Nodi Cyfleoedd i Atal Trais drwy Ddadansoddiad Fframwaith sy’n Seiliedig ar Iechyd y Cyhoedd

Mae’r papur hwn yn defnyddio fframwaith cysyniadol ar gyfer penderfynyddion masnachol iechyd i fapio penderfynyddion masnachol trais posibl. Mae’n archwilio arferion masnachol sy’n gysylltiedig â thrais yn uniongyrchol (e.e., drylliau) a’r rhai sy’n effeithio’n anuniongyrchol ar drais trwy ddylunio a hyrwyddo cynhyrchion, arferion cyflogaeth ac effeithiau ar yr amgylchedd, tlodi ac adnoddau lleol. Nod y papur yw cymhwyso’r fframwaith i ystyried ei ddefnyddioldeb ar gyfer nodi ffactorau risg ac amddiffynnol ar gyfer trais, arferion da presennol, heriau, a chyfleoedd ar gyfer atal trais.

Awduron: Mark Bellis, Sally McManus+ 3 mwy
, Karen Hughes, Olumide Adisa, Kat Ford

Amser i Siarad Iechyd Cyhoeddus: Rhagfyr 2023 Canfyddiadau Arolwg Panel

Mae Amser i Siarad Iechyd Cyhoeddus yn banel cenedlaethol o drigolion Cymru sy’n 16+ oed a sefydlwyd gan Iechyd Cyhoeddus Cymru i alluogi ymgysylltiad rheolaidd â’r cyhoedd i lywio polisïau ac ymarfer iechyd y cyhoedd.Cynlluniwyd y panel i gynrychioli poblogaeth Cymru yn gyffredinol yn ôl oedran, rhyw, amddifadedd, ethnigrwydd a bwrdd iechyd. Mae’r adroddiad hwn yn cyflwyno canfyddiadau o arolwg Rhagfyr2023 sy’n cwmpasu: Brechlynnau ffliw a COVID-19 Brechu a beichiogrwydd,Gwasanaeth 111 GIG Cymru, a Chlystyrau Gofal Sylfaenol.

Awduron: Catherine Sharp, Karen Hughes+ 1 mwy
, Lewis Brace

Deall baich a chostau anafadau anfwriadol a thrais i systemau iechyd Ewropeaidd

Mae anafiadau a thrais yn broblem iechyd y cyhoedd fawr yn Rhanbarth Ewropeaidd WHO. Trais yw un o brif achosion marwolaeth a chydag anafiadau, mae’n cyfrannu’n fawr at gostau gofal iechyd. Gall nodi baich a chostau anafiadau a thrais i’r system gofal iechyd fod yn fan cychwyn defnyddiol ar gyfer dangos ‘maint y broblem’ i lunwyr polisi ac o ran dylanwadu ar benderfyniadau. Nod y prosiect hwn oedd amcangyfrif costau anafiadau a thrais i’r systemau gofal iechyd ar draws Rhanbarth Ewropeaidd WHO. Yr amcanion oedd adolygu dulliau costio a ddefnyddir yn y llenyddiaeth bresennol, nodi data i alluogi amcangyfrifon cadarn o gostau anafiadau a thrais a datblygu fframwaith dadansoddol y gellir ei gymhwyso’n unffurf ar draws gwledydd Rhanbarth Ewropeaidd WHO.

Awduron: Lisa Jones, Zoe Bell+ 3 mwy
, Zara Quigg, Karen Hughes, Mark Bellis
Amser i Siarad Iechyd Cyhoeddus Cymru Hydref 2023 Canfyddiadau Arolwg Panel. Cyhoeddwyd Rhagfyr 2023

Amser i Siarad Iechyd Cyhoeddus: Hydref 2023 Canfyddiadau Arolwg Panel

Mae Amser i Siarad Iechyd Cyhoeddus yn banel cenedlaethol o drigolion Cymru sy’n 16+ oed a sefydlwyd gan Iechyd Cyhoeddus Cymru i alluogi ymgysylltiad rheolaidd â’r cyhoedd i lywio polisïau ac ymarfer iechyd y cyhoedd.Cynlluniwyd y panel i gynrychioli poblogaeth Cymru yn gyffredinol yn ôl oedran, rhyw, amddifadedd, ethnigrwydd a bwrdd iechyd. Mae’r adroddiad hwn yn cyflwyno canfyddiadau o arolwg Hydref 2023 sy’n cwmpasu: Terfynau cyflymder 20mya, fepio, defnydd o wrthfiotigau, HIV, brechlynnau, mynd i’r afael ag anghydraddoldebau a coronafeirws.

Awduron: Catherine Sharp, Karen Hughes
Busnes Pawb Lleihau Troseddu drwy Ymyrraeth Gynnar Tachwedd 23

Busnes Pawb: Lleihau Troseddu drwy Ymyrraeth Gynnar

Nod yr adroddiad hwn yw cynorthwyo dealltwriaeth o sut y gall partneriaid aml-asiantaeth, gan gynnwys yr heddlu a chyfiawnder, iechyd a gofal cymdeithasol, llywodraeth leol, addysg, a’r trydydd sector, gydweithio i atal niwed sy’n croesi tirwedd iechyd y cyhoedd a chyfiawnder troseddol, megis trais, defnyddio sylweddau ac iechyd meddwl. Mae’n darparu enghreifftiau o ffyrdd y gall partneriaid amlasiantaeth weithio i roi dulliau system gyfan ar waith i fynd i’r afael â niwed ac mae’n archwilio meysydd lle mae ymyrraeth gynnar a dulliau plismona ataliol wedi bod yn llwyddiannus neu’n debygol o fod yn llwyddiannus.

Awduron: Zara Quigg, Chloe Smith+ 5 mwy
, Karen Hughes, Charley Wilson, Nadia Butler, Lisa Jones, Mark Bellis
Front cover of English journal: Parental Technoference

Ymyrraeth dechnolegol rhieni ac iechyd meddwl ac ymddygiad treisgar y glasoed: adolygiad cwmpasu

Mae’r term ‘technoference’, sef ymyrraeth dechnolegol yn cyfeirio at ymyriadau ac amhariadau cyson o fewn perthnasoedd rhyngbersonol neu ar yr amser y mae pobl yn treulio gyda’i gilydd oherwydd eu bod yn defnyddio dyfeisiau electronig. Mae tystiolaeth sy’n dod i’r amlwg yn awgrymu bod cysylltiadau rhwng rhieni sy’n treulio gormod o amser yn defnyddio technoleg ac iechyd meddwl ac ymddygiad treisgar pobl ifanc. Nod yr adolygiad cwmpasu hwn yw crynhoi’r llenyddiaeth bresennol. Mae’r canfyddiadau’n awgrymu y dylai rhieni fod yn ymwybodol o’r amgylchedd y maent yn defnyddio dyfeisiau electronig ynddo gan y gall ddylanwadu’n uniongyrchol ac yn anuniongyrchol ar iechyd meddwl ac ymddygiadau treisgar y glasoed. Gallai ymchwil pellach i gafeatau posibl ymyrraeth dechnolegol ar rieni gefnogi datblygu canllawiau fydd yn seiliedig ar dystiolaeth i rieni gael rheoli’r defnydd o ddyfeisiadau electronig yn well.

Awduron: Donna Dixon, Catherine Sharp+ 2 mwy
, Karen Hughes, J. Carl. Hughes

Llawlyfr ymarferol ar Brofiadau Niweidiol yn ystod Plentyndod (ACEs) Cyflawni gwaith atal, meithrin gwytnwch a datblygu systemau sy’n ystyriol o drawma: Adnodd i weithwyr proffesiynol a sefydliadau

Gall hyn osod baich sylweddol ar gymdeithas a gwasanaethau cyhoeddus. Nod yr adnodd newydd hwn yw cefnogi camau gweithredu ar ACEs drwy roi cyngor ymarferol ar atal ACEs, meithrin gwytnwch a datblygu sefydliadau, sectorau a systemau sy’n ystyriol o drawma. Mae’n cefnogi datblygu cymdeithas sy’n ystyriol o drawma ac sydd am ymrwymo i gymryd camau i atal ACEs a rhoi gwell cymorth i’r rhai sy’n dioddef yn eu sgil.

Awduron: Sara Wood, Hayley Janssen+ 3 mwy
, Karen Hughes, Jonathon Passmore, Mark Bellis

Costau byw cynyddol ac iechyd a llesiant yng Nghymru: arolwg cenedlaethol

Mae cartrefi ledled Cymru a ledled y byd yn profi cynnydd mewn costau byw. Ers diwedd 2021,mae cynnydd mewn prisiau ar gyfer eitemau sylfaenol fel bwyd ac ynni wedi bod yn fwy na’r cynnydd mewn cyflogau cyfartalog a thaliadau lles, gan arwain at ostyngiad mewn incwm gwario gwirioneddola. O ganlyniad, mae pwysau cynyddol ar gyllidebau cartrefi yn ei gwneud yn anoddach i bobl fforddio’r pethau sylfaenol a chyfeirir ato’n aml fel ‘argyfwng costau byw’. Mae’r adroddiad hwn yn cyflwyno canfyddiadau arolwg a ddatblygwyd i ddeall sut mae’r argyfwng costau byw yn effeithio ar iechyd a llesiant y cyhoedd yng Nghymru; eu hymagweddau a’u penderfyniadau yn ymwneud â chostau byw cynyddol; a’u hymwybyddiaeth o gymorth a chynlluniau ariannol a mynediad iddynt.

Awduron: Rebecca Hill, Karen Hughes+ 3 mwy
, Katie Cresswell, Kat Ford, Mark Bellis

Nodi tystiolaeth i gefnogi camau gweithredu i leihau anghydraddoldebau economaidd-gymdeithasol mewn iechyd: Adolygiad cwmpasu a mapio systematig

Mae’r adroddiad hwn yn archwilio’r dystiolaeth lefel adolygiad sydd ar gael i arwain camau gweithredu ar leihau anghydraddoldebau economaidd-gymdeithasol mewn iechyd. Ceisiwyd tystiolaeth ar gyfer ymyriadau, rhaglenni a pholisïau iechyd y cyhoedd sy’n berthnasol i boblogaethau, grwpiau ac ardaloedd neu awdurdodaethau eraill a ddiffinnir yn ddaearyddol i archwilio a ydynt yn gwella canlyniadau iechyd pobl sy’n profi anghydraddoldebau economaidd-gymdeithasol yn ffafriol.

Awduron: Lisa Jones, Mark Bellis+ 3 mwy
, Rebecca Hill, Karen Hughes, Sara Wood

Amser i Siarad Iechyd Cyhoeddus: Awst 2023 Canfyddiadau Arolwg Panel

Mae Amser i Siarad Iechyd Cyhoeddus yn banel cenedlaethol o drigolion Cymru sy’n 16+ oed a sefydlwyd gan Iechyd Cyhoeddus Cymru i alluogi ymgysylltiad rheolaidd â’r cyhoedd i lywio polisïau ac ymarfer iechyd y cyhoedd.Cynlluniwyd y panel i gynrychioli poblogaeth Cymru yn gyffredinol yn ôl oedran, rhyw, amddifadedd, ethnigrwydd a bwrdd iechyd.Mae’r adroddiad hwn yn cyflwyno canfyddiadau o arolwg Awst 2023 sy’n cwmpasu:Adrannau Argyfwng, Ymgyrchoedd, Costau Byw, Iechyd Deintyddol, Sgrinio’r Coluddyn a Rheoli Pwysau Ôl-enedigol.

Awduron: Catherine Sharp, Karen Hughes

Mesur newidiadau mewn iechyd a llesiant oedolion yn ystod y pandemig COVID-19 a’u perthynas â phrofiadau niweidiol yn ystod plentyndod ac asedau cymdeithasol cyfredol: arolwg trawsdoriadol

Gall profiadau niweidiol yn ystod plentyndod (ACEs) effeithio ar iechyd meddwl a chorfforol, gan adael pobl â llai o wydnwch i heriau iechyd gydol eu hoes. Mae’r astudiaeth hon yn archwilio a yw lefelau iechyd meddwl, iechyd corfforol ac ansawdd cwsg unigolion a’r newidiadau yn y lefelau a adroddwyd yn ystod blwyddyn gyntaf y pandemig COVID-19 yn gysylltiedig ag ACEs ac a ydynt yn cael eu lleddfu gan asedau cymdeithasol megis cael teulu a ffrindiau y gellir ymddiried ynddynt.

Awduron: Mark Bellis, Karen Hughes+ 2 mwy
, Kat Ford, Helen Lowey

ACEtimation – Effaith Gyfunol Profiadau Niweidiol yn ystod Plentyndod ar Drais, Ymddygiad sy’n Niweidio Iechyd, a Salwch Meddwl: Canfyddiadau ledled Cymru a Lloegr

Mae profiadau niweidiol yn ystod plentyndod (ACEs) yn cwmpasu gwahanol fathau o brofiadau poenus, e.e. cam-drin corfforol a/neu emosiynol. Gall deall effeithiau gwahanol fathau o ACEs ar wahanol ganlyniadau iechyd arwain gwaith atal ac ymyrraeth wedi’i dargedu. Gwnaethom amcangyfrif y cysylltiad rhwng y tri chategori o ACEs ar eu pen eu hunain a phan oeddent yn cyd-ddigwydd. Yn benodol, y berthynas rhwng cam-drin plant, bod yn dyst i drais, a thrafferthion yn y cartref a’r risg o fod ynghlwm â thrais, cymryd rhan mewn ymddygiad sy’n niweidio iechyd, a phrofi salwch meddwl.

Awduron: Rebekah Amos, Katie Cresswell+ 2 mwy
, Karen Hughes, Mark Bellis

Amser i Siarad Iechyd Cyhoeddus: Mehefin 2023 Canfyddiadau Arolwg Panel

Mae Amser i Siarad Iechyd Cyhoeddus yn banel cenedlaethol o drigolion Cymru sy’n 16+ oed a sefydlwyd gan Iechyd Cyhoeddus Cymru i alluogi ymgysylltiad rheolaidd â’r cyhoedd i lywio polisïau ac ymarfer iechyd y cyhoedd. Cynlluniwyd y panel i gynrychioli poblogaeth Cymru yn gyffredinol yn ôl oedran, rhyw, amddifadedd, ethnigrwydd a bwrdd iechyd. Mae’r adroddiad hwn yn cyflwyno canfyddiadau o arolwg Mehefin 2023
sy’n cwmpasu: Rhestrau aros y GIG, Tai, Bod yn dyst i Drais, Llesiant meddyliol, Gofal sylfaenol.

Awduron: Catherine Sharp, Karen Hughes

Amser i Siarad Iechyd Cyhoeddus : Mis Chwefror a Mawrth 2023 Canfyddiadau Arolwg Panel Adroddiad 2

Mae Amser i Siarad Iechyd Cyhoeddus yn panel cynrychiolaeth genedlaethol Iechyd Cyhoeddus Cymru o drigolion 16 oed a hŷn yng Nghymru. Fe’i sefydlwyd gan Iechyd Cyhoeddus Cymru i alluogi ymgysylltiad rheolaidd â’r cyhoedd er mwyn llywio polisïau ac ymarfer iechyd y cyhoedd. Ym mis Ebrill fe wnaethom gyhoeddi adroddiad yn cyflwyno canfyddiadau o arolwg Chwefror – Mawrth 2023 a oedd yn canolbwyntio ar sgrinio, cynaliadwyedd, ymgyrchoedd a phryderon cyfredol. Mae’r ail adroddiad hwn o arolwg Chwefror – Mawrth 2023 yn canolbwyntio ar ganfyddiadau sy’n ymwneud ag amgylcheddau bwyd a phwysau iach.

Awduron: Catherine Sharp, Karen Hughes

Amser i Siarad Iechyd Cyhoeddus : Ebrill 2023 Canfyddiadau Arolwg Panel

Mae Amser i Siarad am Iechyd y Cyhoedd yn banel cynrychioliadol cenedlaethol newydd o drigolion Cymru a sefydlwyd gan Iechyd Cyhoeddus Cymru i alluogi ymgysylltiad rheolaidd â’r cyhoedd i lywio polisi ac ymarfer iechyd y cyhoedd. Roedd arolwg y mis hwn yn trafod llesiant gweithgarwch corfforol , teithio llesol, menopos, yr eryr , ac newid hinsawdd.

Awduron: Catherine Sharp, Karen Hughes

A yw diweithdra ymhlith rhieni yn gysylltiedig â risg uwch o brofiadau niweidiol yn ystod plentyndod? Adolygiad systematig a metaddadansoddiad

Mae gan ddiweithdra ganlyniadau andwyol i deuluoedd a gall roi plant mewn perygl o niwed. Mae’r adolygiad hwn yn archwilio’r cysylltiadau rhwng diweithdra ymhlith rhieni a phrofiadau niweidiol yn ystod plentyndod (ACEs). Mae’r canfyddiadau’n amlygu y gallai cynyddu cyfleoedd cyflogaeth ac ymyriadau cymorth i rieni helpu i dorri cylchoedd ACEs aml-genhedlaeth.

Awduron: Natasha Judd, Karen Hughes+ 3 mwy
, Mark Bellis, Katie Hardcastle, Rebekah Amos

Amser i Siarad Iechyd Cyhoeddus: Chwefror – Mawrth 2023 Canfyddiadau Arolwg Panel

Mae Amser i Siarad am Iechyd y Cyhoedd yn banel cynrychioliadol cenedlaethol newydd o drigolion Cymru a sefydlwyd gan Iechyd Cyhoeddus Cymru i alluogi ymgysylltiad rheolaidd â’r cyhoedd i lywio polisi ac ymarfer iechyd y cyhoedd. Mae’r adroddiad hwn yn cyflwyno canfyddiadau arolwg Chwefror – Mawrth 2023, ac mae’n ymdrin â materion gan gynnwys sgrinio, cynaliadwyedd, ymgyrchoedd a phryderon cyfredol. Chafodd cwestiynau ei gofyn hefyd ar amgylcheddau bwyd a phwysau iach a fydd canfyddiadau o’r cwestiynau hyn yn cael ei defnyddio i gefnogi Iechyd Cyhoeddus Cymru yn ein gwaith a fydd yn cael a’u cyhoeddi yn ddiweddarach.

Awduron: Catherine Sharp, Karen Hughes

Cymharu perthnasoedd rhwng mathau unigol o brofiadau niweidiol yn ystod plentyndod a chanlyniadau sy’n gysylltiedig ag iechyd mewn bywyd: astudiaeth data sylfaenol gyfunol o wyth arolwg

Mae profiadau niweidiol yn ystod plentyndod (ACEs) yn dangos cysylltiadau cronnol cryf ag afiechyd mewn bywyd. Gall niwed ddod i’r amlwg hyd yn oed yn y rhai sy’n dod i gysylltiad ag un math o ACE ond ychydig o astudiaethau sy’n archwilio cysylltiad o’r fath. Ar gyfer unigolion sy’n profi un math o ACE, rydym yn archwilio pa ACE sydd â’r cysylltiad cryfaf â’r gwahanol brofiadau sy’n achosi niwed i iechyd.

Awduron: Mark Bellis, Karen Hughes+ 2 mwy
, Katie Cresswell, Kat Ford

Mynd i’r Afael â Phrofiadau Niweidiol yn ystod Plentyndod (ACEs), y Sefyllfa Bresennol ac Opsiynau ar gyfer Gweithredu

Mae’r adroddiad newydd hwn yn dwyn ynghyd yr hyn sy’n hysbys am brofiadau ACE ledled Ewrop ac yn rhyngwladol, gan ddangos yr effaith wenwynig barhaus y gall y rhain ei chael drwy gydol oes unigolyn a sut y gellir atal y profiadau hyn a’u deilliannau. Mae’r adroddiad yn cefnogi datblygu cymdeithas sy’n ystyriol o drawma ac sydd am ymrwymo i gymryd camau i atal profiadau ACE a rhoi gwell cymorth i’r rhai sy’n dioddef yn eu sgil.

Awduron: Sara Wood, Mark Bellis+ 3 mwy
, Karen Hughes, Zara Quigg, Nadia Butler

Amser i Siarad Iechyd Cyhoeddus: Ionawr 2023 Canfyddiadau Arolwg Panel

Mae Amser i Siarad am Iechyd y Cyhoedd yn banel cynrychioliadol cenedlaethol newydd o drigolion Cymru a sefydlwyd gan Iechyd Cyhoeddus Cymru i alluogi ymgysylltiad rheolaidd â’r cyhoedd i lywio polisi ac ymarfer iechyd y cyhoedd.
Roedd arolwg y mis hwn yn trafod llesiant meddyliol, brechlynnau, ymddygiad cymryd risg ac anghydraddoldebau iechyd.

Awduron: Catherine Sharp, Karen Hughes

Amser i Siarad Iechyd Cyhoeddus: Arolwg recriwtio

Mae Amser i Siarad am Iechyd y Cyhoedd yn banel cynrychioliadol cenedlaethol newydd o drigolion Cymru a sefydlwyd gan Iechyd Cyhoeddus Cymru i alluogi ymgysylltiad rheolaidd â’r cyhoedd i lywio polisi ac ymarfer iechyd y cyhoedd.
Mae’r adroddiad hwn yn cyflwyno demograffeg y 2,000 o aelodau panel a recriwtiwyd yn ystod cam cyntaf y prosiect. Adroddir hefyd ar ganfyddiadau’r arolwg recriwtio cychwynnol, sy’n canolbwyntio ar gostau byw, coronafeirws a blaenoriaethau ar gyfer Iechyd Cyhoeddus Cymru.

Awduron: Catherine Sharp, Karen Hughes

Cysylltiadau rhwng Profiadau Niweidiol yn ystod Plentyndod (ACEs) a Phrofiad Oes o Ddamweiniau Ceir a Llosgiadau: Astudiaeth Drawsdoriadol

Gan ddefnyddio sampl o boblogaeth gyffredinol y DU, mae’r astudiaeth hon wedi nodi perthnasoedd rhwng dod i gysylltiad ag ACEs a phrofiad oes o ddamweiniau ceir a llosgiadau; dau brif farciwr o anafiadau anfwriadol. Mae’r canfyddiadau’n tynnu sylw at yr angen am ymyriadau effeithiol i atal ACEs a lleihau eu heffeithiau ar iechyd a llesiant. Gall dealltwriaeth well o’r berthynas rhwng ACEs ac anafiadau anfwriadol, a’r mecanweithiau sy’n cysylltu profiadau niweidiol yn ystod plentyndod â risgiau anafiadau, fod o fudd i ddatblygu dulliau amlochrog o atal anafiadau.

Awduron: Kat Ford, Karen Hughes+ 3 mwy
, Katie Cresswell, Nel Griffith, Mark Bellis

Profiadau niweidiol yn ystod plentyndod i rieni a chyflawni cosb gorfforol i blant yng Nghymru

Yn 2022, ymunodd Cymru â’r nifer cynyddol o wledydd i wahardd cosbi plant yn gorfforol ym mhob lleoliad. Gan ddefnyddio data a gasglwyd flwyddyn cyn y newid deddfwriaethol, mae’r astudiaeth hon yn archwilio’r berthynas rhwng amlygiad rhieni Cymru i ACEs wrth dyfu i fyny a’u defnydd o gosb gorfforol tuag at blant.

Awduron: Karen Hughes, Kat Ford+ 2 mwy
, Mark Bellis, Rebekah Amos

Newid Hinsawdd ac Iechyd yng Nghymru: Barn y Cyhoedd

Mae’r adroddiad hwn yn cyflwyno canfyddiadau cychwynnol arolwg o oedolion sy’n byw yng Nghymru ynghylch eu canfyddiadau o ran newid hinsawdd ac iechyd. Er bod gwaith i ddeall a lliniaru newid hinsawdd yn magu momentwm yng Nghymru, prin yw’r wybodaeth o hyd am farn ac ymddygiad y boblogaeth. Mae data o’r fath yn hanfodol ar gyfer cyd-greu dulliau effeithiol a derbyniol o ymdrin â newid hinsawdd sy’n helpu i ddiogelu iechyd y cyhoedd; targedu negeseuon a gwybodaeth allweddol; a sefydlu datrysiadau hirdymor ar draws Cymru a fydd yn parhau i gael eu cefnogi ar draws sawl cenhedlaeth. Er mwyn mynd i’r afael â’r bwlch hwn, datblygwyd arolwg cyhoeddus i geisio barn y boblogaeth am newid hinsawdd, ei berthynas ag iechyd, eu hymddygiad presennol sy’n ystyriol o’r hinsawdd, eu parodrwydd i gymryd rhan mewn camau gweithredu, a barn am ddatrysiadau polisi. Mae’r adroddiad hwn yn cyflwyno canfyddiadau cychwynnol yr arolwg, gan roi barn y boblogaeth ar newid hinsawdd ymhlith trigolion Cymru sy’n oedolion.

Awduron: Sara Wood, Karen Hughes+ 3 mwy
, Rebecca Hill, Natasha Judd, Mark Bellis

Effaith unigrwydd ar iechyd y cyhoedd yn ystod y pandemig COVID 19

Mae mesurau cadw pellter cymdeithasol wedi bod yn effeithiol wrth leihau lledaeniad COVID-19; fodd bynnag, maent wedi gosod baich sylweddol ar iechyd meddwl a llesiant y boblogaeth. Sefydlodd yr astudiaeth hon gysylltiad rhwng unigrwydd ac iechyd yn gwaethygu yn ystod y pandemig yn cael ei hunan-gofnodi, a nododd ffactorau sy’n cynyddu’r risg o unigrwydd. Dylai’r effaith y mae mesurau rheoli cymdeithasol yn ei gael ar unigrwydd ddylanwadu ar ddylunio polisi iechyd y cyhoedd yn y dyfodol.

Awduron: James Allen, Oliver Darlington+ 2 mwy
, Karen Hughes, Mark Bellis