Profiadau niweidiol yn ystod plentyndod i rieni a chyflawni cosb gorfforol i blant yng Nghymru

Yn 2022, ymunodd Cymru â’r nifer cynyddol o wledydd i wahardd cosbi plant yn gorfforol ym mhob lleoliad. Gan ddefnyddio data a gasglwyd flwyddyn cyn y newid deddfwriaethol, mae’r astudiaeth hon yn archwilio’r berthynas rhwng amlygiad rhieni Cymru i ACEs wrth dyfu i fyny a’u defnydd o gosb gorfforol tuag at blant.

Awduron: Karen Hughes, Kat Ford+ 2 mwy
, Mark Bellis, Rebekah Amos

Newid Hinsawdd ac Iechyd yng Nghymru: Barn y Cyhoedd

Mae’r adroddiad hwn yn cyflwyno canfyddiadau cychwynnol arolwg o oedolion sy’n byw yng Nghymru ynghylch eu canfyddiadau o ran newid hinsawdd ac iechyd. Er bod gwaith i ddeall a lliniaru newid hinsawdd yn magu momentwm yng Nghymru, prin yw’r wybodaeth o hyd am farn ac ymddygiad y boblogaeth. Mae data o’r fath yn hanfodol ar gyfer cyd-greu dulliau effeithiol a derbyniol o ymdrin â newid hinsawdd sy’n helpu i ddiogelu iechyd y cyhoedd; targedu negeseuon a gwybodaeth allweddol; a sefydlu datrysiadau hirdymor ar draws Cymru a fydd yn parhau i gael eu cefnogi ar draws sawl cenhedlaeth. Er mwyn mynd i’r afael â’r bwlch hwn, datblygwyd arolwg cyhoeddus i geisio barn y boblogaeth am newid hinsawdd, ei berthynas ag iechyd, eu hymddygiad presennol sy’n ystyriol o’r hinsawdd, eu parodrwydd i gymryd rhan mewn camau gweithredu, a barn am ddatrysiadau polisi. Mae’r adroddiad hwn yn cyflwyno canfyddiadau cychwynnol yr arolwg, gan roi barn y boblogaeth ar newid hinsawdd ymhlith trigolion Cymru sy’n oedolion.

Awduron: Sara Wood, Karen Hughes+ 3 mwy
, Rebecca Hill, Natasha Judd, Mark Bellis

A yw Brexit wedi newid sut mae Cymru’n cymryd rhan mewn atal, parodrwydd ac ymateb byd-eang o ran clefydau heintus?

Mae pandemig COVID-19 wedi gwthio clefydau heintus i frig agendâu llywodraethau ledled y byd. Ar yr un pryd, mae Brexit wedi dylanwadu ar sut mae’r Deyrnas Unedig a Chymru’n cydweithio gyda phartneriaid rhyngwladol ar glefydau heintus.
Mae llinellau amser ar gyfer Brexit a phandemig COVID-19 wedi gorgyffwrdd, roedd trefniadau ar gyfer y cyfnod wedi Brexit yn dal i gael eu datblygu. Yr argyfwng iechyd y cyhoedd rhyngwladol nesaf fydd yn profi’r systemau newydd yng Nghymru/y DU.
Dangoswyd bod gan Brexit y potensial i effeithio ar iechyd a llesiant poblogaeth Cymru felly dylid eu ystyried yng nghyd-destun atal a pharodrwydd ar gyfer ymatebion i glefydau heintus.
Mae’r briff yn archwilio effaith ymadawiad y DU o’r UE ar pherthynas a’i phrosesau rhyngwladol ar gyfer ymdrin â clefydau heintus yn y dyfodol.

Awduron: Katie Cresswell, Louisa Petchey

Cost anghydraddoldeb iechyd i’r GIG yng Nghymru

Mae anghydraddoldebau eang mewn iechyd a defnydd o wasanaethau gofal iechyd rhwng pobl sy’n byw mewn cymdogaethau mwy difreintiedig a’r rhai sy’n byw mewn cymdogaethau llai difreintiedig yng Nghymru. Gallai mynd i’r afael ag anghydraddoldeb iechyd drwy gyfuniad o ymgyrchoedd hybu iechyd a pholisïau ymyrraeth gynnar wedi’u targedu at gymunedau difreintiedig arwain at welliant sylweddol mewn iechyd a lles, yn ogystal ag arbedion i GIG Cymru.

Awduron: Rajendra Kadel, James Allen+ 8 mwy
, Oliver Darlington, Rebecca Masters, Brendan Collins, Joanna M. Charles, Miqdad Asaria, Mariana Dyakova, Mark Bellis, Richard Cookson

Gwerthusiad gwasanaeth o gyflwyno a gweithredu Tîm Atal Trais mewn ysbyty yn Ysbyty Athrofaol Cymru

Pan gafodd ei sefydlu yn 2019, comisiynodd yr Uned Atal Trais ymyriad newydd dan arweiniad nyrsys yn Ysbyty Athrofaol Cymru, ar y ddealltwriaeth fod yr Adrannau Brys yn cael cyfle unigryw i ymyrryd yn gynnar ac atal dioddefwyr trais rhag cael niwed eto.
Mae’r gwerthusiad o’r Tîm Atal Trais yn ystyried y ffordd y cafodd y gwasanaeth yn yr Adran Achosion Brys ei ddatblygu a’i roi ar waith, a natur a lefel y cymorth a ddarperir i gleifion gydag anafiadau cysylltiedig â thrais. Roedd y gwerthusiad yn cynnwys cyfweliadau â staff clinigol a gweithwyr proffesiynol eraill, er enghraifft, yr heddlu, yn ogystal â dadansoddiad o ddata’r gwasanaeth.

Awduron: Annemarie Newbury

Effaith unigrwydd ar iechyd y cyhoedd yn ystod y pandemig COVID 19

Mae mesurau cadw pellter cymdeithasol wedi bod yn effeithiol wrth leihau lledaeniad COVID-19; fodd bynnag, maent wedi gosod baich sylweddol ar iechyd meddwl a llesiant y boblogaeth. Sefydlodd yr astudiaeth hon gysylltiad rhwng unigrwydd ac iechyd yn gwaethygu yn ystod y pandemig yn cael ei hunan-gofnodi, a nododd ffactorau sy’n cynyddu’r risg o unigrwydd. Dylai’r effaith y mae mesurau rheoli cymdeithasol yn ei gael ar unigrwydd ddylanwadu ar ddylunio polisi iechyd y cyhoedd yn y dyfodol.

Awduron: James Allen, Oliver Darlington+ 2 mwy
, Karen Hughes, Mark Bellis

Adroddiad Sganio a Dysgu Gorwelion Rhyngwladol Yr Argyfwng Costau Byw

Dechreuwyd yr adroddiadau Sganio a Dysgu Gorwelion Rhyngwladol fel rhan o’r ymateb iechyd y cyhoedd i COVID-19, i gefnogi ymateb deinamig a mesurau adfer a chynllunio yng Nghymru. Yng ngwanwyn 2022, ehangwyd cwmpas yr adroddiadau i gwmpasu pynciau iechyd y cyhoedd â blaenoriaeth, gan gynnwys ym meysydd gwella a hybu iechyd, diogelu iechyd, a gofal iechyd.
Mewn ffocws: Yr argyfwng costau byw

Awduron: Emily Clark, Anna Stielke+ 3 mwy
, Abigail Malcolm (née Instone), James Allen, Mariana Dyakova

Archwilio gwerth cymdeithasol Sefydliadau Iechyd y Cyhoedd: Arolwg cwmpasu rhyngwladol a chyfweliadau arbenigol

Mae cyflwyno’r achos dros fuddsoddi mewn iechyd cyhoeddus ataliol drwy ddarlunio nid yn unig yr effaith ar iechyd ond gwerth cymdeithasol, economaidd ac amgylcheddol Sefydliadau Iechyd Cyhoeddus yn hanfodol. Mae hyn yn cael ei gyfleu gan y cysyniad o Werth Cymdeithasol, sydd o’i fesur, yn dangos gwerth rhyngsectoraidd cyfunol iechyd y cyhoedd. Gall yr ymchwil hon lywio gwaith yn y dyfodol i ddeall sut i fesur gwerth cymdeithasol cyfannol Sefydliadau Iechyd Cyhoeddus, er mwyn cryfhau gallu ac effaith sefydliadol, yn ogystal â chyflawni cymdeithas fwy teg, a system iechyd ac economi fwy cynaliadwy, gan gyflwyno’r achos dros fuddsoddi mewn iechyd cyhoeddus, wrth i ni adfer o COVID-19.

Awduron: Kathryn Ashton, Liz Green+ 4 mwy
, Timo Clemens, Lee Parry-Williams, Mariana Dyakova, Mark Bellis

Arolwg Ymgysylltu â’r Cyhoedd ar Iechyd a Llesiant yn ystod Mesurau Coronafeirws – Awst 2022

Cynhaliodd Iechyd Cyhoeddus Cymru arolwg ymgysylltu â’r cyhoedd dros y ffôn i ofyn i aelodau’r cyhoedd yng Nghymru sut roedd coronafeirws a mesurau rheoli cysylltiedig yn effeithio ar eu hiechyd a’u llesiant. Mae’r adroddiad hwn yn dangos tueddiadau mewn ymatebion i ddetholiad o gwestiynau craidd dros gyfnod o ddwy flynedd, gan gynnwys: poeni am y Coronafeirws; iechyd meddyliol a chorfforol; poeni am faterion ariannol; a chanfyddiadau o’r ymateb cenedlaethol. Mae’n archwilio gwahaniaethau mewn ymatebion yn ôl amddifadedd, rhywedd ac oedran.

Awduron: Karen Hughes, Natasha Judd+ 1 mwy
, Mark Bellis

Cyfleoedd Gwyrdd Gwanwyn/ Haf 2022

Mae Cyfleoedd Gwyrdd yn e-gyfarwyddyd newydd gan yr Hyb Iechyd a Chynaliadwyedd. Mae’r diweddariadau chwarterol yn cyfleu’r hyn a ddysgwyd i gynorthwyo adferiad gwyrdd Cymru yn sgîl COVID-19, gan nodi cyfleoedd cynaliadwy i gynorthwyo iechyd y boblogaeth.

Awduron: Tracy Evans+ 1 mwy
, Eurgain Powell

Dylanwadu ar y Bwlch Iechyd yng Nghymru: Papur trafod dadansoddiad dadelfennu

Nod y papur trafod yw helpu i lywio gweithredu pellach o ran polisi ac atebion posibl er mwyn lleihau’r bwlch iechyd yng Nghymru a thu hwnt.
Mae’n rhoi cipolwg ar yr anghydraddoldebau iechyd a brofwyd gan grwpiau gwahanol o’r boblogaeth yn y blynyddoedd yn arwain at bandemig Coronafeirws (COVID-19), gan ddefnyddio methodoleg ystadegol arloesol, ‘Dadansoddi dadgyfansoddiad’.

Mae’r papur yn ceisio meintioli’r bwlch iechyd yng Nghymru, yn ogystal â rhoi dealltwriaeth well o’i brif ysgogwyr ar draws y pum amod hanfodol ar gyfer bywydau ffyniannus i bawb, gan ddefnyddio fframwaith newydd gan Sefydliad Iechyd y Byd. Mae’n defnyddio tri mesur iechyd hunangofnodedig: 1) mynychder iechyd gweddol/gwael; 2) mynychder lles meddwl isel; a 3) mynychder bodlonrwydd bywyd isel, gan gymharu’r rhain rhwng:
• Y rheiny sydd yn gallu gwneud arbediad o £10/mis o leiaf a’r rheiny nad ydynt yn gallu gwneud hynny;
• Y rheiny sydd yn nodi amddifadedd materol a’r rheiny nad ydynt yn gwneud hynny; a
• Y rheiny sydd yn nodi salwch, anabledd neu eiddilwch cyfyngus hirdymor a’r rheiny nad ydynt yn gwneud hynny.

Mae’r dadansoddiad wedi creu mewnwelediad i ysgogwyr annhegwch iechyd, gan nodi’r rheiny sy’n cyfrannu fwyaf, sef ‘Cyfalaf Cymdeithasol a Dynol’ a ‘Diogelwch Incwm ac Amddiffyniad Cymdeithasol’; tra bod ‘Gwasanaethau Iechyd’ wedi rhoi cyfrif am y lleiaf. Fodd bynnag, mae gwahaniaethau systematig yn gallu esbonio llai na hanner (<50%) y bylchau iechyd ar gyfer y rhan fwyaf o’r canlyniadau iechyd, yn seiliedig ar y modelau ystadegol.

Mae’r papur yn amlygu’r angen am fasged o benderfyniadau polisi a buddsoddi, gan flaenoriaethu prif ysgogwyr annhegwch iechyd, mewn cytundeb ar draws sectorau. Mae archwilio ac ymgysylltu pellach gydag arbenigwyr, rhanddeiliaid, grwpiau a chymunedau perthnasol yn hanfodol i wella dealltwriaeth o’r bwlch tegwch iechyd a’i ysgogwyr.

Mae’n gobeithio llywio’r rhanddeiliaid cenedlaethol a rhyngwladol canlynol:
• Gweithwyr iechyd y cyhoedd proffesiynol
• Gwneuthurwyr polisïau a deiliaid cyllidebau ar lefelau cenedlaethol a lleol
• Ystadegwyr, gwyddonwyr iechyd a dadansoddwyr data
• Pawb sydd â rôl yn dylanwadu ar y bwlch tegwch iechyd yng Nghymru a thu hwnt

Awduron: James Allen, Mariana Dyakova+ 4 mwy
, Andrew Cotter-Roberts, Oliver Darlington, Rebecca Masters, Mark Bellis

Profiadau niweidiol yn ystod plentyndod (ACEs) a’u perthynas â chanlyniadau iechyd rhywiol gwael: canlyniadau o bedwar arolwg trawstoriadol

Mae gwella dealltwriaeth o ffactorau risg ar gyfer ymddygiad rhywiol peryglus yn hanfodol i sicrhau gwell iechyd rhywiol ar gyfer y boblogaeth. Archwiliodd yr astudiaeth hon gysylltiadau rhwng profiadau niweidiol yn ystod plentyndod (ACEs) a chanlyniadau iechyd rhywiol gwael yn y DU. Mae’r canfyddiadau yn tynnu sylw at yr angen am ymyriadau effeithiol i atal a gwella effeithiau gydol oes ACEs. Gallai perthnasoedd wedi’u llywio gan drawma ac addysg rhyw, gwasanaethau iechyd rhywiol, a gwasanaethau cyn-enedigol ac ôl-enedigol, yn enwedig ar gyfer y glasoed a rhieni ifanc, roi cyfleoedd i atal ACEs a chefnogi’r rhai yr effeithir arnynt.

Awduron: Sara Wood, Kat Ford+ 4 mwy
, Hannah Madden, Catherine Sharp, Karen Hughes, Mark Bellis

Diogelu lles meddyliol cenedlaethau’r dyfodol: dysgu o COVID-19 ar gyfer y tymor hir

Mae’r Asesiad cynhwysfawr hwn o’r Effaith ar Les Meddwl (MWIA) wedi’i gynnal gan Uned Gymorth Asesu’r Effaith ar Iechyd Cymru i nodi effeithiau pandemig COVID-19, ac ymatebion polisi cysylltiedig, ar les meddwl pobl ifanc 10-24 oed yng Nghymru.

Cynhaliwyd y MWIA gydag ymgysylltiad pobl ifanc, athrawon a darlithwyr a chefnogaeth Grŵp Cynghori Strategol gyda chynrychiolwyr o amrywiaeth o sefydliadau yng Nghymru.

Nod yr adroddiad yw darparu tystiolaeth a dysgu i lywio polisi ac arfer traws-sector sydd wedi’i gyfeirio at adferiad o’r pandemig, argyfyngau yn y dyfodol a gwella lles meddwl y boblogaeth yn y tymor hir.

Awduron: Nerys Edmonds, Laura Morgan+ 7 mwy
, Huw Arfon Thomas, Michael Fletcher, Lee Parry-Williams, Laura Evans, Liz Green, Sumina Azam, Mark Bellis

Adnoddau ar gyfer Iechyd Cynaliadwy

Helpu sefydliadau ac unigolion i ystyried yr amgylchedd naturiol ac iechyd y blaned a phobl ym mhopeth a wnânt.

Mae’r e-gatalog Adnoddau ar gyfer Iechyd Cynaliadwy yn rhoi crynodeb byr o’r holl adnoddau a gynhyrchwyd gan yr Hwb Iechyd a Chynaliadwyedd.

Bydd yr adnoddau a hyrwyddir yn yr e-gatalog yn helpu timau ac unigolion i leihau eu heffaith ar yr amgylchedd a newid hinsawdd, ac yn annog ymddygiad cynaliadwy yn eu bywyd gwaith a chartref fel ei gilydd.

Mae’r adnoddau yn gymysgedd o e-friffiau, adroddiadau a phecynnau cymorth, sy’n dwyn ynghyd ymchwil, syniadau, awgrymiadau a chamau gweithredu ymarferol. Mae rhai wedi’u hanelu at lefel unigol neu dîm, rhai ar lefel polisi sefydliadol, cenedlaethol neu ryngwladol, i gefnogi cynaliadwyedd, gwella iechyd a llesiant, helpu i wreiddio Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol a lleihau ein heffaith ar y blaned.

Awduron: Tracy Evans

Llyfr llofion Canolfan Gydweithredol WHO 2021-22

Yn 2017 cychwynnodd WHO CC lyfr lloffion arbennig, yn nodi ymdrechion holl staff y gyfarwyddiaeth gan ddarparu archif barhaol a hawdd ei chyrraedd o’n gweithgarwch a’n cyflawniadau cilyddol. Dechreuwyd y llyfr lloffion yn dilyn adborth o’r arolwg staff fel ffordd o adnabod y gwaith caled ar draws y gyfarwyddiaeth o ran yr holl staff a gweithgareddau; nid dim ond yr elfennau hynny sydd i’w gweld yn yr IMTP.

Mae Llyfr Lloffion WHO CC yn ffordd o gasglu cynrychiolaeth weledol o werth ac effaith cyflawniadau staff. Mae’n ddathliad ac yn ein hatgoffa o’r gwaith gwych rydym yn ei gynhyrchu fel Cyfarwyddiaeth bob blwyddyn yn unigol ac mewn cydweithrediad â’r sefydliad ehangach, rhanddeiliaid a phartneriaid y tu allan i Iechyd Cyhoeddus Cymru – yng Nghymru a ledled y byd.

Economïau Cylchol ac Iechyd a Llesiant Cynaliadwy

Mae’r adroddiad – ‘Economïau Cylchol ac Iechyd a Llesiant Cynaliadwy: Effaith iechyd cyhoeddus pan fydd cyrff cyhoeddus yn ailganolbwyntio ar leihau ac ailddefnyddio gwastraff yng Nghymru’, yn nodi sut y bydd gweithredu polisïau i leihau ac ailddefnyddio gwastraff, ochr yn ochr â chynlluniau ailgylchu yn cael effeithiau cadarnhaol posibl ar iechyd a llesiant ar gyfer poblogaeth gyfan Cymru. Mae’r rhain yn cynnwys cyfrannu at fynd i’r afael â’r argyfwng hinsawdd a thrwy hynny leihau llygredd aer, lleihau’r risg o ddigwyddiadau tywydd eithafol, cynhyrchu mwy o fwyd yn gynaliadwy a gwella iechyd meddwl a llesiant.

Awduron: Rachel Andrew, Mark Drane+ 3 mwy
, Liz Green, Richard Lewis, Angharad Wooldridge

Sganio’r Gorwel Rhyngwladol a Dysgu er mwyn Llywio Ymateb ac Adferiad Iechyd Cyhoeddus COVID-19 Cymru Calendr Cryno DIWEDDARIAD Ebrill 2020 – Mawrth 2021

Sganio’r Gorwel Rhyngwladol a Dysgu: calendr Cryno DIWEDDARIAD
Mae’r Calendr Cryno Sganio’r Gorwel Rhyngwladol a Dysgu hwn yn ddiweddariad o’r Calendr Cryno blaenorol sydd i’w weld yma a fu’n cwmpasu’r cyfnod rhwng mis Ebrill 2020 a mis Mawrth 2021. Mae’r Calendr Cryno hwn wedi coladu, syntheseiddio a chyflwyno crynodeb clir a chryno o Adroddiadau Sganio’r Gorwel Rhyngwladol COVID-19 dros y flwyddyn ddiwethaf, ers mis Ebrill 2021 hyd at fis Mawrth 2022. Mae ffrwd waith Sganio’r Gorwel Rhyngwladol a Dysgu wedi’i brofi i arddangos ymchwil llawn gwybodaeth ac effaith wrth gywain data o wledydd eraill ac wedi darparu arweiniad, argymhellion a mewnwelediadau defnyddiol ynghylch natur ac ansicrwydd y pandemig COVID-19 esblygol, gan geisio gwella a chyfeirio’r fath gamau gweithredu ac ymagweddau yng Nghymru. Nod y crynodeb yw cyfeirio trosolwg cryno o gamau polisi cynhwysfawr, cydlynol, cynhwysol seiliedig ar dystiolaeth, sydd wedi cefnogi ac yn parhau i gefnogi’r strategaethau cenedlaethol tuag at Gymru iachach, fwy cyfartal, gwydn, ffyniannus a chyfrifol yn fyd-eang. Mae’r calendr hwn yn cynnwys negeseuon allweddol ac argymhellion allweddol o dudalen synthesis lefel uchel pob adroddiad Sganio’r Gorwel Rhyngwladol.

Awduron: Mark Bellis, Mariana Dyakova+ 7 mwy
, Claire Beynon, Anna Stielke, James Allen, Abigail Malcolm (née Instone), Andrew Cotter-Roberts, Mischa Van Eimeren, Benjamin Bainham

Iechyd Cyhoeddus Cymru Cynllun Gweithredu ar Ddatgarboneiddio 2022/24

Mae Cynllun Gweithredu Datgarboneiddio Iechyd Cyhoeddus Cymru yn cyflwyno’r camau gweithredu a strategaeth allweddol i leihau allyriadau nwyon tŷ gwydr, sy’n cefnogi ein taith i fod yn Sero Net erbyn 2030.

Mae’r cynllun yn nodi’r camau gweithredu y gellir eu cyflawni mewn dwy flynedd o fis Ebrill 2022 hyd at fis Mawrth 2024, gan gefnogi a chyd-fynd â Chynllun Cyflenwi Strategol Datgarboneiddio GIG Cymru.

Awduron: Tracy Evans

Defnyddio cymwysiadau ffonau symudol i wella diogelwch personol o drais rhyngbersonol – trosolwg o’r cymwysiadau ffonau clyfar sydd ar gael yn y Deyrnas Unedig

Mae gan drais rhyngbersonol oblygiadau dinistriol i unigolion, teuluoedd a chymunedau ar draws y byd, gan roi baich sylweddol ar systemau iechyd, cyfiawnder a lles cymdeithasol. Gallai technoleg ffonau clyfar roi platfform ar gyfer ymyriadau atal trais. Mae’r papur hwn yn archwilio’r dystiolaeth ar argaeledd a phrofiad defnyddwyr o gymwysiadau ffonau clyfar y DU, gyda’r nod o atal trais a gwella diogelwch personol. Mae gan y canfyddiadau oblygiadau ar gyfer datblygu polisi ar gymwysiadau i wella diogelwch personol, yn enwedig o ystyried trafodaethau polisi cenedlaethol diweddar (e.e. y DU) am eu defnyddioldeb.

Awduron: Kat Ford, Mark Bellis+ 3 mwy
, Natasha Judd, Nel Griffith, Karen Hughes

Adroddiad Sganio a Dysgu Gorwelion Rhyngwladol: gofal canolraddol

Cychwynnwyd y ffrwd waith Dysgu a Sganio Gorwel Rhyngwladol fel cynnyrch ac i lywio’r ymateb iechyd cyhoeddus a chynlluniau adfer esblygol COVID-19 yng Nghymru. Yng ngwanwyn 2022, ehangwyd cwmpas yr adroddiadau i gwmpasu pynciau iechyd cyhoeddus â blaenoriaeth, gan gynnwys ym meysydd gwella a hybu iechyd, diogelu iechyd, a gofal iechyd, iechyd y cyhoedd. Mae’r adroddiad hwn yn canolbwyntio ar ofal canolraddol.

Defnyddiwyd yr adroddiadau hyn yn ystod cyfnod pandemig COVID-19 er mwyn llywio ymateb Iechyd Cyhoeddus Cymru, ac felly maen nhw ar gael yn Saesneg yn unig.

Awduron: Mark Bellis, Mariana Dyakova+ 4 mwy
, Anna Stielke, Abigail Malcolm (née Instone), James Allen, Emily Clark

Profiadau niweidiol yn ystod plentyndod (ACE) a COVID-19 yn Bolton

Mae’r adroddiad hwn yn ceisio archwilio unrhyw gysylltiad rhwng amlygiad ACE a haint COVID-19, ar gyfer poblogaeth Bolton. Bydd hefyd yn ceisio nodi a yw amlygiad ACE yn gysylltiedig â’r canlynol: ymddiriedaeth mewn gwybodaeth iechyd COVID-19; agweddau tuag at, a chydymffurfiaeth â chyfyngiadau COVID-19 (e.e. defnyddio gorchuddion wyneb, cadw pellter cymdeithasol); ac agweddau tuag at frechu rhag COVID-19. Bydd gwell dealltwriaeth o berthnasoedd o’r fath yn helpu gwasanaethau lleol i ddeall sut y gallant annog cydymffurfiaeth â chyfyngiadau iechyd y cyhoedd a’r nifer sy’n cael eu brechu; gwybodaeth sy’n hanfodol ar gyfer targedu negeseuon iechyd a rheoli bygythiadau i iechyd y cyhoedd, gan gynnwys pandemigau yn y dyfodol.

Awduron: Kat Ford, Karen Hughes+ 2 mwy
, Hayley Janssen, Mark Bellis

Gwerthusiad Cam Un #DiogelIDdweud

Datblygodd Uned Atal Trais Cymru ymgyrch atal trais, #DiogelDweud, mewn cydweithrediad ag Ymgyrch Good Night Out a gyda chefnogaeth gan Cymorth i Ferched Cymru. Nod yr ymgyrch oedd atal achosion o aflonyddu rhywiol a thrais yn yr economi liw nos wrth i gyfyngiadau COVID-19 lacio yng Nghymru.

Mae’r gwerthusiad hwn yn adrodd ar Gam Un yr ymgyrch, a gynhaliwyd yng Nghaerdydd ac Abertawe yn ystod mis Mehefin a mis Gorffennaf 2021. Dangosodd y gwerthusiad, ar y cyfan, bod yr ymgyrch wedi bodloni ei bedwar amcan drwy annog tystion i ymddwyn mewn modd cymdeithasol gadarnhaol wrth ymateb i aflonyddu rhywiol yn yr economi liw nos.

Awduron: Alex Walker, Emma Barton+ 2 mwy
, Bryony Parry, Lara Snowdon

Effaith Cyllid Rhanbarthol ar Iechyd a Llesiant yng Nghymru

Mae’r adroddiad hwn yn canolbwyntio’n benodol ar effaith colli Cronfeydd Strwythurol yr Undeb Ewropeaidd (UE) ar iechyd a llesiant a’r risgiau a’r cyfleoedd a ddaw yn sgil cynllun newydd. Ei nod yw hysbysu’r rhai sy’n gwneud penderfyniadau cenedlaethol, rhanbarthol a lleol yng Nghymru, yn enwedig y rhai sy’n ymwneud â dyrannu a rheoli cynlluniau cyllido rhanbarthol yn y dyfodol. Mae’r adroddiad yn cynnwys darlun allweddol o bwysigrwydd presennol Cronfeydd Strwythurol yr UE i iechyd a llesiant ardaloedd lleol ggan ganolbwyntio ar wahanol grwpiau poblogaeth.

Awduron: Mischa Van Eimeren, Laura Morgan+ 2 mwy
, Sumina Azam, Mark Bellis

Ymateb i Her Driphlyg Brexit, COVID-19 a’r Newid yn yr Hinsawdd o ran iechyd, llesiant a thegwch yng Nghymru, Pwyslais ar: Gymunedau Gwledig

Mae adroddiad newydd a gyhoeddwyd gan Iechyd Cyhoeddus Cymru yn tynnu sylw at sut y gallai dylanwadau cyfunol Brexit, Coronafeirws a newid hinsawdd weld cymunedau gwledig yng Nghymru yn profi adeg o newid mawr, gyda chyfleoedd ac effeithiau negyddol i’w llywio.

Awduron: Liz Green, Kathryn Ashton+ 7 mwy
, Michael Fletcher, Laura Evans, Tracy Evans, Lee Parry-Williams, Sumina Azam, Adam Jones, Mark Bellis

Arolwg Ymgysylltu â’r Cyhoedd ar Iechyd a Llesiant yn ystod Mesurau Coronafeirws – Mawrth 2022

Cynhaliodd Iechyd Cyhoeddus Cymru arolwg ymgysylltu â’r cyhoedd dros y ffôn i ofyn i aelodau’r cyhoedd yng Nghymru sut roedd coronafeirws a mesurau rheoli cysylltiedig yn effeithio ar eu hiechyd a’u llesiant. Nod adroddiadau’r arolwg oedd darparu data oedd yn cynrychioli poblogaeth Cymru ac mae’r data wedi ei addasu i gynrychioli poblogaeth Cymru yn ôl oed, rhyw ac amddifadedd.

Awduron: Mark Bellis, Karen Hughes+ 1 mwy
, Natasha Judd

Gwelliannau Cynaliadwyedd i Dimau (SIFT): Gweithdy Amgylchedd Iach

Mae gweithdy Amgylchedd Iach SIFT yn rhoi cyfle i dimau nodi eu heffeithiau amgylcheddol a gwneud rhywbeth i’w lleihau.

Mae gweithdy Amgylchedd Iach SIFT yn seiliedig ar bedair thema strategol (datgarboneiddio, bioamrywiaeth, dim gwastraff a’r newid yn yr hinsawdd) i alluogi timau i ddatblygu cynllun gweithredu i leihau effaith amgylcheddol a chyfrannu at unrhyw systemau rheoli amgylcheddol presennol yn eu sefydliad.

Awduron: Tracy Evans

Sganio a Dysgu Gorwelion Rhyngwladol – Adroddiad Cryno ar Effaith COVID-19 ar iechyd meddwl

Mae pandemig COVID-19 wedi gosod heriau i gymdeithasau, systemau iechyd a’r rhai sy’n gwneud penderfyniadau ledled y byd ac wedi arwain at effeithiau economaidd, cymdeithasol ac iechyd a llesiant hirdymor. Effeithiwyd yn negyddol ar iechyd meddwl ar draws grwpiau o bob oed gan waethygu anghydraddoldebau iechyd presennol.
Mae’r adroddiad hwn yn adolygu ac yn crynhoi’r dystiolaeth ryngwladol o adroddiadau Dysgu a Sganio’r Gorwel Rhyngwladol ar effaith uniongyrchol ac anuniongyrchol COVID-19 ar iechyd meddwl, gwasanaethau iechyd meddwl a bregusrwydd cynyddol

Awduron: Mark Bellis, Mariana Dyakova+ 7 mwy
, Claire Beynon, Anna Stielke, Abigail Malcolm (née Instone), James Allen, Andrew Cotter-Roberts, Mischa Van Eimeren, Benjamin Bainham

Gwerthusiad o ffilm fer yn hyrwyddo caredigrwydd yng Nghymru yn ystod cyfyngiadau COVID-19 #AmserIFodYnGaredig

IMewn ymateb i gyfyngiadau COVID-19 olynol yng Nghymru, lansiodd Hyb Cymorth ACE Cymru yr ymgyrch #AmserIFodYnGaredig ym mis Mawrth 2021. Defnyddiodd yr ymgyrch ffilm fer a ddarlledwyd ar deledu cenedlaethol a’i hyrwyddo ar gyfryngau cymdeithasol i annog newid ymddygiad er mwyn bod yn garedig. Mae’r llawysgrif hon yn gwerthuso ffilm yr ymgyrch #AmserIFodYnGaredig. Roedd y canfyddiadau’n awgrymu’n gryf y gall ffilm fod yn arf effeithiol i hybu newid ymddygiad er mwyn bod yn garedig ac y gall hyd yn oed ffilmiau sy’n ysgogi adweithiau emosiynol cryf gael eu dirnad yn gadarnhaol ac arwain at newid ymddygiad. Mae canfyddiadau’r gwerthusiad yn berthnasol i sut y gall negeseuon iechyd y cyhoedd addasu a defnyddio gofod ar-lein i dargedu unigolion a hyrwyddo newid ymddygiad.

Awduron: Kat Ford, Mark Bellis+ 2 mwy
, Rebecca Hill, Karen Hughes

Effeithiau rhaglenni aml-gydran o ran atal gwerthu alcohol i gwsmeriaid meddw mewn lleoliadau bywyd nos yn y Deyrmas Unedig

Archwiliodd yr astudiaeth hon effeithiau ymyriadau bywyd nos aml-gydran – gan gynnwys defnyddio’r gymuned, hyfforddi gweinwyr diodydd cyfrifol a dulliau gorfodi’r gyfraith – i leihau gorwasanaeth alcohol mewn pedwar lleoliad bywyd nos yng Nghymru a Lloegr. Canfuwyd bod ymyriadau aml-gydran yn gysylltiedig â chynnydd sylweddol mewn gwrthod gwasanaeth, gydag effeithiau’n gryfach ar gyfer ymyriadau a oedd yn cynnwys gwell gorfodi’r gyfraith, yn enwedig pan oedd yr holl gydrannau ymyrraeth yn cael eu gweithredu.

Awduron: Zara Quigg, Nadia Butler+ 2 mwy
, Karen Hughes, Mark Bellis