Cysylltiadau rhwng profiadau niweidiol yn ystod plentyndod, agweddau tuag at gyfyngiadau COVID-19 a phetruster o ran y brechlyn: astudiaeth drawsdoriadol

Dangoswyd bod trallod yn ystod plentyndod yn gysylltiedig â llesiant meddyliol gwaeth, gyda rhai astudiaethau’n awgrymu y gall arwain at lai o ymddiriedaeth yng ngwasanaethau iechyd a gwasanaethau cyhoeddus eraill. Nododd ymchwil a gynhaliwyd gydag oedolion yng Nghymru fod petruster brechu deirgwaith yn uwch ymhlith pobl a oedd wedi profi pedwar neu ragor o fathau o drawma yn ystod plentyndod nag ydoedd ymhlith y rhai nad oedd wedi profi unrhyw fath o drawma yn ystod plentyndod.

Awduron: Mark Bellis, Karen Hughes+ 4 mwy
, Kat Ford, Hannah Madden, Freya Glendinning, Sara Wood

Sganio a Dysgu Gorwelion Rhyngwladol i Lywio Ymateb ac Adferiad Iechyd y Cyhoedd i COVID-19 yng Nghymru – 27 Ionawr 2022

Cychwynnwyd ffrwd waith Dysgu a Sganio’r Gorwel Rhyngwladol fel cynnyrch, ac i hysbysu am, ymateb a chynlluniau adferiad esblygol iechyd y cyhoedd yng Nghymru yn sgîl COVID-19. Mae’n canolbwyntio ar dystiolaeth ryngwladol, profiad, mesurau ac ymagweddau pontio / adferiad COVID-19, er mwyn deall ac archwilio atebion i fynd i’r afael ag effeithiau parhaus a rhai sydd yn dod i’r amlwg ar iechyd, llesiant, effeithiau cymdeithasol ac economaidd (niwed a buddion posibl).
Y pynciau ffocws yw:
– Effaith Covid-19 ar blant

Defnyddiwyd yr adroddiadau hyn yn ystod cyfnod pandemig COVID-19 er mwyn llywio ymateb Iechyd Cyhoeddus Cymru, ac felly maen nhw ar gael yn Saesneg yn unig.

Awduron: Mark Bellis, Mariana Dyakova+ 1 mwy
, Claire Beynon

Arolwg Ymgysylltu â’r Cyhoedd ar Iechyd a Llesiant yn ystod Mesurau Coronafeirws – Rhagfyr 21

Cynhaliodd Iechyd Cyhoeddus Cymru arolwg ymgysylltu â’r cyhoedd dros y ffôn i ofyn i aelodau’r cyhoedd yng Nghymru sut roedd coronafeirws a mesurau rheoli cysylltiedig yn effeithio ar eu hiechyd a’u llesiant. Nod adroddiadau’r arolwg oedd darparu data oedd yn cynrychioli poblogaeth Cymru ac mae’r data wedi ei addasu i gynrychioli poblogaeth Cymru yn ôl oed, rhyw ac amddifadedd.

Awduron: Karen Hughes, Natasha Judd+ 1 mwy
, Mark Bellis

Profiadau Niweidiol yn ystod Plentyndod (ACEs) yn Bolton: Effeithiau ar iechyd, llesiant a gwydnwch

Mae tystiolaeth sylweddol yn nodi’r effeithiau andwyol y gall profiadau niweidiol yn ystod plentyndod (ACEs) eu cael ar iechyd, llesiant a chyfleoedd bywyd ehangach unigolion. Mae nifer o astudiaethau yn y DU wedi nodi cyffredinolrwydd ac effeithiau ACEs ar lefel genedlaethol, ond ychydig o astudiaethau sydd wedi’u cynnal ar lefel leol. Gall deall sut mae ACEs yn effeithio ar boblogaethau lleol alluogi awdurdodau lleol a phartneriaethau i deilwra eu gwasanaethau cymorth, gan dargedu adnoddau at anghenion iechyd y poblogaethau y maent yn eu gwasanaethu. Gweithredwyd yr astudiaeth hon gan Iechyd Cyhoeddus Cymru a Phrifysgol Bangor ar ran Cyngor Bolton i ddeall effaith ACEs ar iechyd a llesiant oedolion yn ardal Awdurdod Lleol Bolton. Mae’r astudiaeth yn archwilio:
■ Mynychder yr achosion o ACEs yn Awdurdod Lleol Bolton;
■ Y berthynas rhwng ACEs ac iechyd a llesiant;
■ Ffactorau gwydnwch a all gynnig amddiffyniad rhag effeithiau niweidiol ACEs.

Awduron: Kat Ford, Karen Hughes+ 1 mwy
, Mark Bellis

Ymchwiliad i’r derminoleg a’r dulliau wedi’u llywio gan drawma sy’n cael eu defnyddio gan brosiectau, rhaglenni ac ymyriadau arwyddocaol yng Nghymru

Mae cydnabyddiaeth genedlaethol a rhyngwladol o bwysigrwydd gweithio mewn ffordd wedi’i llywio gan drawma wrth ryngweithio ag eraill, a datganiadau cyhoeddus i’r perwyl hwnnw gan wasanaethau a sefydliadau yng Nghymru. Mae Hyb Cymorth ACE yn gweithio gyda Straen Trawmatig Cymru i ddatblygu “Fframwaith Sgiliau a Gwybodaeth Cenedlaethol i Ymateb i Drawma”. Fel rhan o’r fframwaith hwn, ac yn unol â’r argymhelliad gan Lywodraeth Cymru, mae’r Hyb Cymorth ACE wedi nodi angen i ddeall yn well y defnydd o derminoleg wedi’i llywio gan drawma, gyda’r diffiniadau’n cael eu priodoli i’r derminoleg a’r dulliau sy’n cael eu gweithredu ar draws rhaglenni, prosiectau ac ymyriadau (PPIs) yng Nghymru.

Awduron: Alex Walker, Vicky Jones+ 1 mwy
, Joanne C. Hopkins

Sganio a Dysgu Gorwelion Rhyngwladol i Lywio Ymateb ac Adferiad Iechyd y Cyhoedd i COVID-19 yng Nghymru – 17 Rhagfyr 2021

Cychwynnwyd ffrwd waith Dysgu a Sganio’r Gorwel Rhyngwladol fel cynnyrch, ac i hysbysu am, ymateb a chynlluniau adferiad esblygol iechyd y cyhoedd yng Nghymru yn sgîl COVID-19. Mae’n canolbwyntio ar dystiolaeth ryngwladol, profiad, mesurau ac ymagweddau pontio / adferiad COVID-19, er mwyn deall ac archwilio atebion i fynd i’r afael ag effeithiau parhaus a rhai sydd yn dod i’r amlwg ar iechyd, llesiant, effeithiau cymdeithasol ac economaidd (niwed a buddion posibl).

Y pynciau ffocws yw:
– Cyngor gwyddonol COVID-19 i lywodraethau
– Effaith COVID-19 ar grwpiau lleiafrifoedd ethnig

Defnyddiwyd yr adroddiadau hyn yn ystod cyfnod pandemig COVID-19 er mwyn llywio ymateb Iechyd Cyhoeddus Cymru, ac felly maen nhw ar gael yn Saesneg yn unig.

Awduron: Mark Bellis, Mariana Dyakova+ 1 mwy
, Claire Beynon

Cost Anghydraddoldeb Iechyd i GIG Cymru. Adroddiad 1: Cost sy’n gysylltiedig ag anghydraddoldeb wrth ddefnyddio gwasanaeth ysbyty

Nod yr adroddiad hwn yw amcangyfrif y gost ariannol sy’n gysylltiedig ag anghydraddoldeb yn y defnydd o wasanaethau ysbyty i’r GIG yng Nghymru er mwyn helpu i lywio penderfyniadau a blaenoriaethu adnoddau tuag at atal ac ymyrryd yn gynnar drwy lens tegwch, gan gyfrannu at adferiad COVID-19 cynaliadwy a chynhwysol.
Mae dangosfwrdd rhyngweithiol yn cyd-fynd â’r adroddiad, sy’n caniatáu i ddefnyddwyr archwilio’n fanwl y costau sy’n gysylltiedig ag anghydraddoldeb yn ôl categori gwasanaeth, rhyw, oedran a lefel amddifadedd.
Noder, mae’r dangosfwrdd wedi’i optimeiddio i’w ddefnyddio ar ddyfeisiau bwrdd gwaith.

Awduron: Rajendra Kadel, Oliver Darlington+ 5 mwy
, James Allen, Benjamin Bainham, Rebecca Masters, Mariana Dyakova, Mark Bellis

Does unman yn debyg i gartref? Archwilio effaith iechyd a llesiant COVID-19 ar dai heb ddiogelwch

Mae’r Asesiad o Effaith ar Iechyd (HIA) cynhwysfawr a chyfranogol hwn yn archwilio effaith iechyd a llesiant COVID-19 ar dai a thai heb ddiogelwch, ac yn edrych ar bwysigrwydd cael cartref cyson sydd o ansawdd da, yn fforddiadwy, ac sy’n teimlo’n ddiogel. Mae hefyd yn ystyried diogelwch deiliadaeth mewn perthynas â sefydlogrwydd, a gallu cynnal to uwch eich pen ac atal digartrefedd yn y pen draw. Dyma’r trydydd mewn cyfres, sy’n canolbwyntio ar effaith y pandemig COVID-19 ar boblogaeth Cymru gan gynnwys y ‘Polisi Aros Gartref ac Ymbellhau Cymdeithasol’ ac effaith gweithio gartref ac ystwyth. Gellir darllen yr adroddiad hwn ar y cyd â’r rhain a’r adrannau ar dai a gweithio gartref oddi mewn iddynt.

Awduron: Louise Woodfine, Liz Green+ 9 mwy
, Laura Evans, Lee Parry-Williams, Christian Heathcote-Elliott, Charlotte Grey, Yoric Irving-Clarke, Matthew Kennedy, Catherine May, Sumina Azam, Mark Bellis

Sganio a Dysgu Gorwelion Rhyngwladol i Lywio Ymateb ac Adferiad Iechyd y Cyhoedd i COVID-19 yng Nghymru – 25 Tachwedd 2021

Cychwynnwyd ffrwd waith Dysgu a Sganio’r Gorwel Rhyngwladol fel cynnyrch, ac i hysbysu am, ymateb a chynlluniau adferiad esblygol iechyd y cyhoedd yng Nghymru yn sgîl COVID-19. Mae’n canolbwyntio ar dystiolaeth ryngwladol, profiad, mesurau ac ymagweddau pontio / adferiad COVID-19, er mwyn deall ac archwilio atebion i fynd i’r afael ag effeithiau parhaus a rhai sydd yn dod i’r amlwg ar iechyd, llesiant, effeithiau cymdeithasol ac economaidd (niwed a buddion posibl).

Y pynciau ffocws yw:
– Cynlluniau ar gyfer y gaeaf
– Effaith COVID-19 ar bobl hŷn

Defnyddiwyd yr adroddiadau hyn yn ystod cyfnod pandemig COVID-19 er mwyn llywio ymateb Iechyd Cyhoeddus Cymru, ac felly maen nhw ar gael yn Saesneg yn unig.

Awduron: Mark Bellis, Mariana Dyakova+ 1 mwy
, Claire Beynon

Effaith ffactorau risg ymddygiadol ar glefydau trosglwyddadwy: adolygiad systematig o adolygiadau

Nod yr adolygiad hwn oedd cyfosod ymchwil sy’n archwilio effaith ffactorau risg ymddygiadol sy’n aml yn gysylltiedig â chlefydau nad ydynt yn heintus ochr yn ochr â’r risgiau o gael, neu o gael canlyniadau mwy difrifol, yn sgil clefydau heintus.

Awduron: Sara Wood, Sophie Harrison+ 4 mwy
, Natasha Judd, Mark Bellis, Karen Hughes, Andrew Jones

Anghydraddoldeb yng Nghymru’r Dyfodol: Meysydd gweithredu mewn gwaith, hinsawdd a newid demograffig

Mae’r adroddiad hwn yn archwilio sut y gall tri thuedd allweddol – newidiadau i sut rydym yn gweithio, newid yn yr hinsawdd a newid demograffig – effeithio ar nghydraddoldebau yng Nghymru yn y dyfodol. Roedd yr ymchwil yn seiliedig ar adolygiad cyflym o dystiolaeth llenyddiaeth a thrafodaethau gyda sefydliadau sy’n eiriol dros fwy o gydraddoldeb.

Awduron: Sara MacBride-Stewart, Alison Parken

Ffeithlun Effeithiau’r newid yn yr hinsawdd ar iechyd a llesiant

Mae Iechyd Cyhoeddus Cymru wedi cyhoeddi cyfres o ffeithluniau sy’n tynnu sylw at bwysigrwydd effaith newid yn yr hinsawdd ar iechyd a llesiant poblogaeth Cymru, ac i gefnogi cyrff cyhoeddus a busnesau i gymryd camau i fynd i’r afael ag unrhyw effeithiau.

Wedi’i lansio i gyd-fynd â Chynhadledd y Partïon 26 (COP26), mae’r ffeithluniau’n canolbwyntio ar y berthynas rhwng yr amgylchedd naturiol ac iechyd, y grwpiau poblogaeth yr effeithir arnynt a rhai o effeithiau allweddol iechyd a llesiant newid yn yr hinsawdd a’r grwpiau poblogaeth hynny y gellid effeithio arnynt.

Awduron: Nerys Edmonds, Liz Green

Cyfleoedd Gwyrdd Hydref 2021

Mae Cyfleoedd Gwyrdd yn e-gyfarwyddyd newydd gan yr Hyb Iechyd a Chynaliadwyedd. Mae’r diweddariadau chwarterol yn cyfleu’r hyn a ddysgwyd i gynorthwyo adferiad gwyrdd Cymru yn sgîl COVID-19, gan nodi cyfleoedd cynaliadwy i gynorthwyo iechyd y boblogaeth.

Mae rhifyn yr hydref yn canolbwyntio ar fioamrywiaeth.

Awduron: Tracy Evans, Richard Lewis

Beth allai cytundebau masnach ar ôl Brexit ei olygu i iechyd y cyhoedd yng Nghymru?

Mae’r briff hwn ar gyfer gweithwyr proffesiynol iechyd y cyhoedd a swyddogion sy’n gweithio ar bolisi iechyd y cyhoedd sydd â diddordeb mewn sut y gall Brexit a hytundebau masnach effeithio ar eu gwaith, ac i swyddogion y DU a Chymru sy’n gweithio ym maes polisi masnach godi ymwybyddiaeth o berthnasedd masnach i iechyd a llesiant pobl Cymru.

Awduron: Louisa Petchey, Katie Cresswell

Ymateb i Her Driphlyg Brexit, COVID-19 a’r Newid yn yr Hinsawdd o ran iechyd, llesiant a thegwch yng Nghymru Pwyslais ar: Ddiogelwch Bwyd

Mae’r papur hwn yn amlygu sut y bydd dylanwadau ar y cyd Brexit, Coronafeirws a newid hinsawdd yn effeithio ar bawb, o bosibl, trwy’r bwyd a gynhyrchir, y ceir mynediad iddo, sydd ar gael ac sy’n cael ei fwyta.

Awduron: Liz Green, Kathryn Ashton+ 7 mwy
, Adam Jones, Michael Fletcher, Laura Morgan, Tom Johnson, Tracy Evans, Sumina Azam, Mark Bellis

Sganio a Dysgu Gorwelion Rhyngwladol i Lywio Ymateb ac Adferiad Iechyd y Cyhoedd i COVID-19 yng Nghymru – 15 Hydref 2021

Cychwynnwyd ffrwd waith Dysgu a Sganio’r Gorwel Rhyngwladol fel cynnyrch, ac i hysbysu am, ymateb a chynlluniau adferiad esblygol iechyd y cyhoedd yng Nghymru yn sgîl COVID-19. Mae’n canolbwyntio ar dystiolaeth ryngwladol, profiad, mesurau ac ymagweddau pontio / adferiad COVID-19, er mwyn deall ac archwilio atebion i fynd i’r afael ag effeithiau parhaus a rhai sydd yn dod i’r amlwg ar iechyd, llesiant, effeithiau cymdeithasol ac economaidd (niwed a buddion posibl).

Y pynciau ffocws yw:
– Brechlynnau COVID-19
– COVID-19 a’r gymuned LGBTQ+

Defnyddiwyd yr adroddiadau hyn yn ystod cyfnod pandemig COVID-19 er mwyn llywio ymateb Iechyd Cyhoeddus Cymru, ac felly maen nhw ar gael yn Saesneg yn unig.

Awduron: Mark Bellis, Mariana Dyakova+ 1 mwy
, Claire Beynon

Arolwg Ymgysylltu â’r Cyhoedd ar Iechyd a Llesiant yn ystod Mesurau Coronafeirws – Wythnos 78

Cynhaliodd Iechyd Cyhoeddus Cymru arolwg ymgysylltu â’r cyhoedd dros y ffôn i ofyn i aelodau’r cyhoedd yng Nghymru sut roedd coronafeirws a mesurau rheoli cysylltiedig yn effeithio ar eu hiechyd a’u llesiant. Nod adroddiadau’r arolwg oedd darparu data oedd yn cynrychioli poblogaeth Cymru ac mae’r data wedi ei addasu i gynrychioli poblogaeth Cymru yn ôl oed, rhyw ac amddifadedd.

Awduron: Karen Hughes, Natasha Judd+ 1 mwy
, Mark Bellis

Asesu’r Effaith ar Iechyd (HIA) a Chynlluniau Datblygu Lleol (CDLl): Pecyn Cymorth ar gyfer Ymarfer

Mae Iechyd Cyhoeddus Cymru wedi creu pecyn cymorth ymarferol ar gyfer Asesiad o’r Effaith ar iechyd a fydd yn galluogi cynllunwyr i integreiddio iechyd yn hawdd yn eu cynlluniau datblygu ar gyfer y dyfodol.

Wedi’i ddylunio i helpu i hyrwyddo’r cydweithio rhwng sectorau cynllunio ac iechyd cyhoeddus yng Nghymru, mae’r adnodd yn ceisio sicrhau’r canlyniadau iechyd a llesiant cadarnhaol mwyaf posibl drwy bolisïau cynllunio defnydd tir sy’n creu cymunedau iach, teg a chydlynus.

Lawrlwythwch Adobe Acrobat Reader cyn agor yr adnodd hwn er mwyn cael elwa ar ei swyddogaethau’n llawn.

Awduron: Liz Green, Lee Parry-Williams+ 1 mwy
, Edwin Huckle

Ymateb i Her Driphlyg Brexit, COVID-19 a’r Newid yn yr Hinsawdd i iechyd, llesiant a thegwch yng Nghymru

Yn yr adroddiad hwn rhoddir trosolwg strategol o effaith Brexit, y pandemig COVID-19 a’r newid yn yr hinsawdd, sy’n
ddigwyddiadau arwyddocaol, a’r cysylltiadau rhyngddynt. Mae’n nodi’r penderfynyddion allweddol a’r grwpiau poblogaeth y mae’r Her Driphlyg yn effeithio arnynt ac yn darparu enghraifft allweddol ar gyfer pob penderfynydd.

Awduron: Liz Green, Kathryn Ashton+ 7 mwy
, Michael Fletcher, Adam Jones, Laura Evans, Tracy Evans, Lee Parry-Williams, Sumina Azam, Mark Bellis

Sganio’r Gorwel Rhyngwladol a Dysgu er mwyn Llywio Ymateb ac Adferiad Iechyd Cyhoeddus COVID-19 Cymru – Calendr Cryno

Mae’r Calendr Cryno hwn wedi coladu, syntheseiddio a chyflwyno crynodeb clir a chryno o Adroddiadau Sganio’r Gorwel Rhyngwladol COVID-19 dros y flwyddyn ddiwethaf, ers Ebrill 2020 hyd at Fawrth 2021. Mae’r llif gwaith Sganio’r Gorwel Rhyngwladol a Dysgu wedi dangos ei fod yn arddangos ymchwil addysgiadol ac effeithiol wrth goladu data
o wledydd eraill, gan ddarparu arweiniad, argymhellion a mewnwelediadau defnyddiol ynghylch natur esblygol ac ansicrwydd pandemig COVID-19.

Awduron: Mark Bellis, Mariana Dyakova+ 6 mwy
, Claire Beynon, Charlotte Bowles, Anna Stielke, James Allen, Abigail Malcolm (née Instone), Lauren Couzens (née Ellis)

Arolwg Ymgysylltu â’r Cyhoedd ar Iechyd a Llesiant yn ystod Mesurau Coronafeirws – Wythnos 76

Cynhaliodd Iechyd Cyhoeddus Cymru arolwg ymgysylltu â’r cyhoedd dros y ffôn i ofyn i aelodau’r cyhoedd yng Nghymru sut roedd coronafeirws a mesurau rheoli cysylltiedig yn effeithio ar eu hiechyd a’u llesiant. Nod adroddiadau’r arolwg oedd darparu data oedd yn cynrychioli poblogaeth Cymru ac mae’r data wedi ei addasu i gynrychioli poblogaeth Cymru yn ôl oed, rhyw ac amddifadedd.

Awduron: Karen Hughes, Natasha Judd+ 1 mwy
, Mark Bellis

Beth sy’n Gweithio i Atal Trais yn erbyn Menywod, Cam-drin Domestig a Thrais Rhywiol (VAWDASV)?

Mae trais yn erbyn menywod, cam-drin domestig athrais rhywiol (VAWDASV) yn broblem fawr o raniechyd cyhoeddus, cyfiawnder troseddol a hawliau dynol, gydag amrywiaeth o ddeilliannau andwyol iiechyd a lles trwy gydol oes. Yng Nghymru, un o amcanion allweddol y strategaeth VAWDASV genedlaethol yw gwneud ymyrryd ac atal yn gynnar yn flaenoriaeth, gan gydnabod bod atal yn hanfodol i dorri’r cylch trais mewn teuluoedd a chymunedau. Diben yr adolygiad hwn yw nodi arfer effeithiol ar gyfer atal VAWDASV a defnyddio’r dystiolaeth i lywio’r gwaith o adnewyddu’r strategaeth VAWDASV genedlaethol yng Nghymru yn 2021.

Awduron: Lara Snowdon, Samia Addis

Arolwg Ymgysylltu â’r Cyhoedd ar Iechyd a Llesiant yn ystod Mesurau Coronafeirws – Wythnos 74

Cynhaliodd Iechyd Cyhoeddus Cymru arolwg ymgysylltu â’r cyhoedd dros y ffôn i ofyn i aelodau’r cyhoedd yng Nghymru sut roedd coronafeirws a mesurau rheoli cysylltiedig yn effeithio ar eu hiechyd a’u llesiant. Nod adroddiadau’r arolwg oedd darparu data oedd yn cynrychioli poblogaeth Cymru ac mae’r data wedi ei addasu i gynrychioli poblogaeth Cymru yn ôl oed, rhyw ac amddifadedd.

Awduron: Karen Hughes, Natasha Judd+ 1 mwy
, Mark Bellis

Sganio a Dysgu Gorwelion Rhyngwladol i Lywio Ymateb ac Adferiad Iechyd y Cyhoedd i COVID-19 yng Nghymru – 10 Medi 2021

Cychwynnwyd ffrwd waith Dysgu a Sganio’r Gorwel Rhyngwladol fel cynnyrch, ac i hysbysu am, ymateb a chynlluniau adferiad esblygol iechyd y cyhoedd yng Nghymru yn sgîl COVID-19. Mae’n canolbwyntio ar dystiolaeth ryngwladol, profiad, mesurau ac ymagweddau pontio / adferiad COVID-19, er mwyn deall ac archwilio atebion i fynd i’r afael ag effeithiau parhaus a rhai sydd yn dod i’r amlwg ar iechyd, llesiant, effeithiau cymdeithasol ac economaidd (niwed a buddion posibl).

Y pynciau ffocws yw:
– Ailagor lleoliadau addysgol
– COVID-19 a phobl ag anabledd

Defnyddiwyd yr adroddiadau hyn yn ystod cyfnod pandemig COVID-19 er mwyn llywio ymateb Iechyd Cyhoeddus Cymru, ac felly maen nhw ar gael yn Saesneg yn unig.

Awduron: Mark Bellis, Mariana Dyakova+ 1 mwy
, Claire Beynon