Ffynonellau cadernid a’u perthynas gymedroli â niwed yn sgîl profiadau niweidiol yn ystod plentyndod: Adroddiad 1: Salwch Meddwl

Cynhaliwyd Arolwg o Brofiadau Niweidiol yn ystod Plentyndod (ACE) a Chadernid Cymru i archwilio ffactorau unigol a chymunedol a allai gynnig amddiffyniad rhag effeithiau niweidiol ACE ar iechyd, lles a ffyniant ar draws cwrs bywyd.

Awduron: Karen Hughes, Kat Ford+ 3 mwy
, Alisha Davies, Lucia Homolova, Mark Bellis

Datblygu cynaliadwy yng Nghymru a rhanbarthau eraill yn Ewrop – cyflawni iechyd a thegwch ar gyfer y genhedlaeth bresennol a chenedlaethau’r dyfodol

Mae Agenda Datblygu Cynaliadwy 2030 y Cenhedloedd Unedig (2015), a ategir gan fframwaith a strategaeth polisi Ewropeaidd WHO ar gyfer yr 21ain ganrif, Health 2020, yn garreg filltir ar gyfer datblygiad dynol a phlanedol. Mae’r cyhoeddiad hwn yn cynnig ffyrdd o gynyddu cyfleoedd i weithredu’r agendâu hyn ar y lefelau cenedlaethol a rhanbarthol ar draws Rhanbarth Ewropeaidd WHO.

Awduron: Cathy Weatherup, Sumina Azam+ 1 mwy
, Mariana Dyakova

Fframwaith ar gyfer Rheoli Economi’r Nos yng Nghymru

Mae economi’r nos yng Nghymru yn ymwneud â’r gweithgarwch economaidd sy’n digwydd rhwng 6pm a 6am. Mae hyn yn cwmpasu amrywiaeth o weithgareddau yn amrywio o fwytai a sefydliadau sy’n gweini bwyd, gwerthu alcohol, lleoliadau cerddoriaeth a chlybiau gyda dawnsio ac adloniant, sinemâu a gweithgareddau hamdden eraill.

Awduron: Kathryn Ashton, Janine Roderick+ 2 mwy
, Lee Parry-Williams, Liz Green

Datblygu fframwaith i reoli’r economi nos yng Nghymru: dull Asesu Effaith ar Iechyd

Mae’r astudiaeth achos hwn yn amlinellu dull darpar Asesiad o’r Effaith ar Iechyd (HIA) i ail-ddatblygu fframwaith adweithiol presennol ar gyfer rheoli economi’r nos yng Nghymru. Drwy gynnwys amrywiaeth o randdeiliaid yn y broses, llwyddwyd i ail-lunio amcanion rhagweithiol realistig sy’n cynnwys iechyd a llesiant ill dau. Mae’r erthygl hon yn amlygu manteision HIA, a gellir ei defnyddio i lywio datblygiadau polisi yn y dyfodol.

Awduron: Kathryn Ashton, Janine Roderick+ 2 mwy
, Lee Parry-Williams, Liz Green

Gwerthusiad o Ymagwedd sy’n Wybodus am Brofiadau Niweidiol yn ystod Plentyndod (ACE) tuag at gynllun peilot Hyfforddiant Plismona Bregusrwydd (AIAPVT)

Yn ystod y blynyddoedd diwethaf, mae’r galw am blismona yn y DU wedi cynyddu ar gyfer digwyddiadau sy’n ymwneud â lles cymhleth, diogelwch y cyhoedd a bregusrwydd. Nododd ymchwil ar yr ymateb i fregusrwydd gan Heddlu De Cymru (SWP) fod angen hyfforddi staff i ddeall effaith Profiadau Niweidiol yn ystod Plentyndod (ACE) a thrawma i sicrhau bod ganddynt y sgiliau cywir i gynorthwyo unigolion sy’n agored i niwed ar adegau o argyfwng ac angen. Mewn ymateb i’r canfyddiadau hyn, datblygwyd Hyfforddiant Ymagwedd sy’n Wybodus am ACE o Blismona Bregusrwydd (AIAPVT). Mae’r adroddiad hwn yn cyfleu gwerthusiad annibynnol o’r hyfforddiant.

Awduron: Kat Ford, Annemarie Newbury+ 3 mwy
, Zoe Meredith, Jessica Evans, Janine Roderick

Mae ymagwedd rhannu data yn cynrychioli cyfraddau a phatrymau trais gydag ymosodiadau sydd yn anafu yn fwy cywir

Ymchwilio i weld a all rhannu a chysylltu data trais a gesglir fel mater o drefn ar draws systemau iechyd a chyfiawnder troseddol ddarparu dealltwriaeth fwy cynhwysfawr o drais, sefydlu patrymau o dan-adrodd a llywio’r gwaith o ddatblygu, gweithredu a gwerthuso mentrau atal trais yn well.

Awduron: Benjamin J. Gray, Emma Barton+ 4 mwy
, Alisha Davies, Sara Long, Janine Roderick, Mark Bellis

Datblygu’r Nodau Datblygu Cynaliadwy drwy Iechyd ym Mhob Polisi: Astudiaethau achos o bob cwr o’r byd

Datblygwyd y Llyfr Astudiaeth Achos hwn, Datblygu’r Nodau Datblygu Cynaliadwytdrwy Iechyd ym mhob Polisi: Astudiaethau achos o bob cwr o’r byd fel canlyniad Cynhadledd Ryngwladol Iechyd ym Mhob Polisi Adelaide 2017 a noddwyd ar y cyd gan Lywodraeth De Awstralia a Sefydliad Iechyd y Byd.

Awduron: Cathy Weatherup, Sumina Azam+ 5 mwy
, Michael Palmer, Cathy Madge, Richard Lewis, Mark Bellis, Andrew Charles

Buddsoddi mewn iechyd a lles: Adolygiad o’r elw cymdeithasol ar fuddsoddiad o bolisïau iechyd y cyhoedd i gefnogi gweithredu’r Nodau Datblygu Cynaliadwy drwy adeiladu ar Iechyd 2020

Mae heriau iechyd y cyhoedd, anghydraddoldeb, economaidd ac amgylcheddol cynyddol ar draws Rhanbarth Ewropeaidd WHO sy’n gofyn am fuddsoddiad brys er mwyn cyflawni datblygu cynaliadwy (diwallu anghenion presennol heb beryglu gallu cenedlaethau’r dyfodol i ddiwallu eu hanghenion) a sicrhau iechyd a lles ar gyfer y genhedlaeth bresennol a chenedlaethau’r dyfodol.

Awduron: Mariana Dyakova, Christoph Hamelmann+ 6 mwy
, Mark Bellis, Elodie Besnier, Charlotte Grey, Kathryn Ashton, Anna Schwappach, Christine Charles

Effaith profiadau niweidiol yn ystod plentyndod lluosog ar iechyd: adolygiad systematig a metaddadansoddiad

Mae’r adolygiad systematig a’r metaddadansoddiad hwn yn ceisio cyfosod canfyddiadau o astudiaethau yn mesur effaith mathau lluosog o brofiadau niweidiol yn ystod plentyndod (ACE) ar ganlyniadau iechyd trwy gydol bywyd.

Awduron: Karen Hughes, Mark Bellis+ 6 mwy
, Katie Hardcastle, Dinesh Sethi, Alexander Butchart, Christopher Mikton, Lisa Jones, Michael P Dunne

Fframwaith Adolygu Sicrwydd Ansawdd ar gyfer Asesu’r Effaith ar Iechyd (HIA)

Mae’r Fframwaith Adolygu Sicrhau Ansawdd hwn yn offeryn arfarnu hanfodol ar gyfer HIA. Ei nod yw sicrhau bod ymarfer HIA yng Nghymru yn parhau i adlewyrchu’r gwerthoedd, y safonau a’r dulliau gweithredu pwysig sydd wedi bod yn sail i ddatblygu ymarfer HIA yn y wlad hyd yma.

Awduron: Liz Green, Lee Parry-Williams+ 1 mwy
, Nerys Edmonds

Profiadau Niweidiol yn ystod Plentyndod: Torri Cylch Troseddu o Un Genhedlaeth i’r Llall trwy Droi Dealltwriaeth yn Weithredu: Adroddiad cryno

Mae’r adroddiad cryno hwn yn cyflwyno canfyddiadau allweddol ymchwil helaeth a wnaed gyda Heddlu De Cymru i ddeall y galw o ran bregusrwydd. Mae’r adroddiad hwn yn cryfhau’r achos dros y ffordd y gall plismona fod yn fwy effeithiol o ran atal problemau cyn iddynt waethygu trwy ymagwedd gynaliadwy a hirdymor.

Awduron: Kat Ford, Shaun Kelly+ 4 mwy
, Jessica Evans, Annemarie Newbury, Zoe Meredith, Janine Roderick

Iechyd Cyhoeddus Cymru: Ein Strategaeth Iechyd Rhyngwladol 2017-2027

Mae Strategaeth Iechyd Rhyngwladol Iechyd Cyhoeddus Cymru yn cefnogi cyflawni ein rôl genedlaethol, ein blaenoriaethau strategol a’n hamcanion lles yn llwyddiannus. Mae proses ymgynghori eang, wedi ei hategu gan adolygiad llenyddiaeth a mapio gwaith rhyngwladol a chydweithio ar draws y sefydliad, wedi ein galluogi i nodi tair blaenoriaeth strategol a chwe amcan strategol ar gyfer y deng mlynedd nesaf.

Awduron: Mariana Dyakova, Lauren Couzens (née Ellis)+ 1 mwy
, Mark Bellis

Paratoi ar gyfer PrEP?’ Adolygiad o’r Dystiolaeth Gyfredol ar gyfer Proffylacsis Cyn Cyswllt (PrEP) i atal haint HIV yng Nghymru

Mae’r ddogfen hon yn rhoi trosolwg o’r dystiolaeth gyfredol [Mawrth 2017] sy’n ymwneud â darparu Proffylacsis Cyn Cyswllt (PrEP) ar gyfer atal HIV, gan gynnwys adolygiad helaeth o’r dystiolaeth sydd ar gael ar gyfer agweddau penodol ar y pwnc, dadansoddi treialon clinigol, y polisi, cyd-destun rheoliadol a deddfwriaethol, a safbwyntiau byd-eang. Roedd y ddogfen hon yn allweddol yn y penderfyniad i ddarparu PrEP yng Nghymru

Awduron: Adam Jones, Zoë Couzens

Dinasyddiaeth Fyd-eang ar gyfer Gweithwyr Iechyd Proffesiynol Cymru

Mae’r adroddiad gwerthuso hwn yn amlinellu canlyniadau’r peilot o gyrsiau Hyfforddi Dinasyddiaeth Fyd-eang i weithwyr iechyd proffesiynol GIG Cymru. Mae’r cynlluniau peilot yn adeiladu ar holiadur cwmpasu o 2015 lle y canfuwyd bod diddordeb amlwg mewn hyfforddiant o’r fath. Gweithiodd yr IHCC ar y cyd â WCIA i ddatblygu a threialu cyrsiau hyfforddi Dinasyddiaeth Fyd-eang mewn partneriaeth â Bwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf fel rhan o’u hymgysylltiad rhyngwladol o dan y Siarter ar gyfer Partneriaethau Iechyd Rhyngwladol (Saesnyg yn unig).

Awduron: Martin Pollard, Elodie Besnier+ 3 mwy
, Lauren Couzens (née Ellis), Anna Stielke, Malcolm Ward

Niwed Alcohol i Eraill: Y Niwed yn sgîl Pobl Eraill yn Yfed Alcohol yng Nghymru

Yn rhyngwladol, cydnabyddir yn gynyddol y niwed y gall defnydd unigolyn o alcohol ei achosi i’r rhai o’u hamgylch (y cyfeirir atynt fel niwed yn sgîl pobl eraill yn yfed alcohol). O ganlyniad, mae ymchwil i’r mater hwn wedi dechrau dod i’r amlwg gan dynnu sylw at natur, graddfa a chost niwed yn sgîl pobl eraill yn yfed alcohol ar draws poblogaethau amrywiol.

Awduron: Zara Quigg, Mark Bellis+ 3 mwy
, Hannah grey, Jane Webster, Karen Hughes

Gwneud Gwahaniaeth: Buddsoddi mewn Iechyd a Lles Cynaliadwy ar gyfer Pobl Cymru

Mae’r adroddiad hwn yn cynnig tystiolaeth ymchwil a barn arbenigol i gefnogi atal afiechyd a lleihau anghydraddoldebau er mwyn sicrhau economi gynaliadwy, cymdeithas ffyniannus a’r iechyd a’r lles gorau posibl ar gyfer y genhedlaeth bresennol a chenedlaethau’r dyfodol yng Nghymru.

Awduron: Mariana Dyakova, Teri Knight+ 1 mwy
, Sian Price

Profiadau Niweidiol yn ystod Plentyndod a’u Cysylltiad â Lles Meddwl ym Mhoblogaeth Oedolion Cymru

Dyma’r trydydd mewn cyfres o adroddiadau sy’n edrych ar nifer yr achosion o Brofiadau Niweidiol yn ystod Plentyndod (ACE) ym mhoblogaeth oedolion Cymru a’u heffaith ar iechyd a lles ar draws cwrs bywyd.

Awduron: Kathryn Ashton, Mark Bellis+ 4 mwy
, Katie Hardcastle, Karen Hughes, Susan Mably, Marie Evans

Profiadau Niweidiol yn ystod Plentyndod a’u Heffaith ar Ymddygiadau sy’n Niweidio Iechyd ym Mhoblogaeth Oedolion Cymru

Dyma un mewn cyfres o adroddiadau sy’n edrych ar nifer yr achosion o Brofiadau Niweidiol yn ystod Plentyndod (ACE) ym mhoblogaeth oedolion Cymru a’u heffaith ar iechyd a lles ar draws y cwrs bywyd.

Awduron: Mark Bellis, Kathryn Ashton+ 4 mwy
, Karen Hughes, Kat Ford, Julie Bishop, Shantini Bishop

Yr Achos dros Fuddsoddi mewn Ataliaeth: Tai

Dyma un mewn cyfres o adroddiadau byr sy’n archwilio’r achos dros fuddsoddi mewn gweithgareddau ataliaeth. Mae pob adroddiad yn cynnwys adolygiad o’r llenyddiaeth sydd, er nad yw’n hollgynhwysol, yn ceisio rhoi trosolwg i’r darllenydd a’u cyfeirio at fwy o wybodaeth i’r rhai sydd angen mwy o fanylion.

Awduron: Sara Long, Liz Green+ 3 mwy
, Joanna Charles, Mark Bellis, Rhiannon Tudor Edwards

Siarter Partneriaethau Iechyd Rhyngwladol yng Nghymru

Mae’r Siarter ar gyfer Partneriaethau Iechyd Rhyngwladol yng Nghymru, a ddatblygwyd gan Ganolfan Ryngwladol Cydlynu Iechyd (IHCC), Iechyd Cyhoeddus Cymru, yn seiliedig ar hanes Cymru o gyflawni a dysgu yn y maes hwn ac mae’n amlinellu pedair sylfaen partneriaethau iechyd rhyngwladol llwyddiannus. Y llofnodwyr yw sefydliadau iechyd yng Nghymru sydd wedi ymrwymo i’r sylfeini hyn, sy’n gwerthfawrogi ac yn cydnabod y manteision i’n partneriaid dramor yn ogystal â’r buddion i’r GIG a chleifion yng Nghymru.

Awduron: Lauren Couzens (née Ellis), Mark Bellis+ 7 mwy
, Susan Mably, Malcolm Ward, Chris Riley, Gill Richardson, Beth Haughton, Tony Jewell, Hannah Sheppard

Adolygiad o Dystiolaeth Tai ac Iechyd ar gyfer HIA

Lluniwyd y ddogfen ganllaw hon gan Uned Gymorth Asesu Effaith ar Iechyd Cymru ar ran Iechyd Cyhoeddus Cymru i sicrhau bod penderfyniadau sy’n ymwneud â thai ac Asesu Effaith ar Iechyd yn cael eu gwneud ar sail tystiolaeth. Dylid ei darllen ar y cyd ag Asesu Effaith ar Iechyd: Canllaw Ymarferol (Chadderton et al., 2012) sy’n darparu canllawiau a phrofformâu manwl sy’n ymwneud ag Asesu Effaith ar Iechyd.

Awduron: Ellie Byrne, Eva Elliott+ 2 mwy
, Liz Green, Julia Lester